Statusi i shqiptarëve në Maqedoni para dhe pas luftës!

15 vjet më parë, më 16 mars 2001, në Maqedoni kërciti pushka. Dy vjet pas përfundimit të luftës në Kosovë, do ishin shqiptarët e Maqedonisë ata të cilët do të rrëmbenin armët, sërish nën siglën UÇK.

Ishte themeluar një tjetër ushtri, e cila do tentonte që me grykën e pushkës ta ndryshonte fatin shqiptar në ish-republikën jugosllave, aty ku elementi maqedonas prej dekadash ishte bërë dominant, e që në kushtet e reja të pavarësisë, e kishte thelluar akoma dhe më tej shtypjen e elementit shqiptar.

Konflikti çoi në marrëveshjen e famshme të Ohrit, që dhe sot është në diskutim, nëse është zbatuar e po zbatohet apo jo? Realiteti ka gjuhën e vet dhe ajo nuk është dhe aq pozitive.

Dhe me enët përplot gjak dëshmorësh, fill pas luftës u formua partia e Bashkimit Demokratik për Integrim, me në krye komandant Ali Ahmetin.

Por kjo forcë politike, e cila ka qenë në pushtet plot 13 vite, ka bërë që shumë shqiptarë të Maqedonisë të vuajnë pikëpyetjen e madhe, e pse jo misterin e madh, se pse duhej bërë ajo luftë, se çfarë u solli ajo shqiptarëve?!

Mjafton fakti që sot, BDI, e posaçërisht figura e Ali Ahmetit, janë ndër ato që më së shumti ua rrudhin buzët dhe fytyrat shqiptarëve…

Po cili ka qenë statusi i shqiptarëve në Maqedoni para dhe pas lufte? Ç’ndryshim për mirë ose për keq ka pësuar ai?!

Ja si shprehen disa figura publike në Maqedoni:

Zeqirija Ibrahimi- Anëtar i kryesisë qendrore të “Lëvizjes Besa”

“Fillimi i luftimeve, pra 16 shkurti i vitit 2001, do të mbahet mend si fillimi i ditëve të lavdisë dhe mburrjes sonë në Maqedoni. Dhe, sikur ata që e bënë luftën ta kishin mësuar mësimin e Garibadit (bashkuesit të Italisë) se, pas përfundimit të luftës, duhej të ktheheshin në fushë, te dhentë ose në zabel – atje ku kishin vepruar para luftës, pra mos të turreshin me injorancë në pushtet, mbase edhe sot do të ishim mburrur. Por, për fat të keq, në vend që sot të krenohemi, ata na prunë në pikën që sot ne të turpërohemi dhe pyetemi se këta njerëz a e kishin njëmend për ideale kombëtare apo atë luftë e kishin bërë t’u pasuruar dhe për të bërë karrierë?! Po si mund të mburremi sot kur pikërisht ata që e shkruan me gjakun e tyre atë sukses, gjatë gjithë këtyre viteve ishin më të pëbuzurit?! Të mos harrojmë se, përkundër tenderëve milionësh që i realizuan gjatë kohës sa ishin në pushtet, ata as pas 15 vjetëve nuk arritën të miratojnë ligj për veteranët e UÇK-së”.

Mersel Bilalli – Analist politik

“Mendoj se thirrësit e një pozicioni të tillë u devalvuan në të gjithë segmentet. Kështu qe tani jemi dëshmitar të një devalvimi në segmentin e ekonomisë, investimeve, të arsimit, shkencës, kulturës, dinjitetit kolektiv dhe shumëçka tjera deri te krimi i organizuar. Ato të cilët krenoheshin me luftën tani objektivisht nuk kanë asnjë argument krenarie. Ja një shembull të një devalvimi ekonomik, veçanërisht te investimi i jashtëm. Pra me lobimin e Qeverisë janë siguruar 23 investime prej të cilëve asnjëra në Maqedoninë perëndimore. Kjo është jo normale meqë shteti realisht maqedonasve ua jep gratis edhe placin(parcelën tokësore) edhe ndërtimin e objektit 50 përqind, por ka raste kur edhe janë liruar nga tatimet personale, ndërsa nga ana tjetër shqiptarët janë OUT. Si rezultat i kësaj ne sot ndeshemi me një ekzot(shpërngulje masive të rinisë shqiptare nga Maqedonia)”, njofton tesheshi.

Ramadan Ramadani – Analist politik

“Me 2001 statusi i shqiptarëve në Maqedoni ka ndryshuar pakthyeshëm pasi ka siguruar edhe ndryshimin e Kushtetutes te atehershme ne nje te re ku eshte inkorporuar edhe Marreveshja e Ohrit. Me konfliktin e 2001 ka ndryshuar edhe qasja shqiptare per Maqedonine ku perfundimisht shqiptaret i kane thene nje PO Maqedonise. Peripecite jane ende prezente ne rafshin etnik, kulturor dhe sistematik pasi shume nga mekanizmat ligjore e instaluara pas MKO se nuk sigurojne plotesisht zhvillimin e qenies shqipe, sidomos ne sferen e gjuhes shqipe dhe decentralizimit”.

Muzafer Bislimi- Profesor oridiner i historisë pranë universitetit “Shën Kirili dhe Metodij”

“2001-shi solli ndryshime të mëdha në Maqedoni por duke filluar nga fillimi kishte sabotim të Marrëveshjes së Ohrit e cila duhej të ishte kryer që në vitin 2004. Krejt kjo normal është bërë falë vullnetit të palës maqedonase dhe kryesisht falë mosunitetit të palës shqiptare, që për fat të keq po vazhdon edhe sot! Shqiptarët në vend se të jenë unik me kërkesa të përbashkëta kombëtare ata edhe më tej po fragmentarizohen sa që më do fillojmë edhe në çdo mëhallë të formojmë parti politike që për ironi dhe çudi të gjitha trumbetojnë se po luftojnë për drejtat shqiptare”.