TV “Nova”: Festa e Pashkëve nga shqiptarët e Mandricës në Bullgari

Televizioni bullgar “Nova”, ka transmetuar sot paradite, një film dokumentar për fshatin shqiptar në Bullgari-Mandricë, lidhur me festimin e Pashkëve. “Në Mandricë thonë Bukor Pashkë-për Gëzuar Pshkët”, shkruan Ludmill Stankov, ish-diplomat dhe hulumtues i gjuhës shqipe, të cilin e falenderojmë për informacionin që na dërgoi.

Filmi u realizua me nismën e z. Ivajllo Petrov-kryetar i Shoqatës për ringjalljen e Mandricës. Disa gra nga Mandrica treguan sesi pergatitin gjellë te ndryshme , përfshirë edhe një gjellë nga Elbasani. Gratë folën edhe për traditat në fshat lidhur me festa të ndryshme, sidomos për Pashkët.
U këndua kënga “Tri të belikut çobanë”, tekstin e të cilës po e botojmë, ku dallohen fjalë të gjuhës shqipe, të ruajtura në shekuj.

Tri të belikut çobanë …

Tri të belikut çobanë,

vetkan dë Tudorua,

hëngerkan ze pikanë,

nga butja verënë soskanë,

verënë së bardë ze rakinë.

“Mari jakë, jakë Tudoro,

të të pagojmë hakënë.

• Po dua nai toglën çobançe

me shkrorënë kavallçe

ze me zezënë kallpakçe.

• Mari jakë, jakë Tudoro,

të të pagojmë hakënë.

• Un’ nuk e dua hakenë.

• Çobani ishtë vluorë

për ni hollë bardë gërqin’je.

• Gëneni. Cilëndo gëneni,

Tudoronë mos e gëneni.

Tudorua juve vi n’joh

nga sjutë ze nga surati.”

Origjina e Mandrices është e hershme, disa shekuj më parë. Sipas historianëve ajo fillon në vitin 1636, disa  banore nga Vithkuqi i Korçës, te cilët mirreshin me blegtori u vendosën në këtë vend që quhet Mandricë.
Mandrica është vendosur ne jug të Bullgarisë, në kufi ngjitur me Greqinë. Banorët e sotëm që jetojnë në këtë fshat kanë ruajtur zakone dhe tradita, elemente të veshjes popullore, por ajo që është më e rëndësishme kanë ruajtur shumë fjalë, natyrisht në një gjuhë të vjetër shqipë dhe në mënyrë të veçanta ata nuk harrojnë origjinën e tyre. Para pak vitesh disa banorë të Mandricën erdhën në Vithkuq të Korçës dhe u larguan të pëmalluar duke marrë me vete nje grusht dhe nga dheu u të parëve. Për ruajtjen e traditave po luan rol “Shoqatës për ringjalljen e Mandricës”, nën kujdesin e të cilës vitin që kaloi u botua një fjalor me të folmen e Mandricës dhe u promovua nga Universiteti i Sofjen, Katedra e Gjuhëve Sllave ku studjohet edhe gjuha shqipe.D.K.