Surpriza, OST kërkon 10% rritje të çmimit, në 2011 aplikoi për 22%
Letra për rritjen e tarifës së transmetimit të energjisë dorëzohet tek ERE
Nga Zamir Alushi
Ndodh surpriza e parë në procesin e rishikimit të tarifave të energjisë elektrike. Operatori i Sistemit të Transmetimit (OST), i cili në vitin 2011, pra në kohën e qeverisë “Berisha”, kërkoi 22.3% rritje të tarifës, tre vjet më pas ul oreksin dhe dorëzon tek ERE një projekt për 10% shtesë në tarifën e transmetimit. OST paraqiti dje zyrtarisht shkresën për rritje 10% të tarifës fikse ndaj KESH-it dhe OSHEE-së për energjinë që qarkullon në rrjetin e brendshëm. Tarifa aktuale është 0,65 lekë/kWh. Kompania OST i ka dërguar Entit Rregullator të Energjisë (ERE), një relacion të gjatë teknik, ku argumenton rritjen me arsyen e mbulimit të shpenzimeve të bëra për investime me kredi të huaja. Nëse kjo rritje pranohet nga ERE, atëherë automatikisht kemi rritje të moderuar të kostos për OSHEE dhe KESH, e për pasojë reflektim në çmimin për konsumatorët tariforë. Burime zyrtare pranë ERE-s thanë se bordi i komisionerëve është duke pritur të vijnë aplikimet nga dy kompanitë e tjera dhe nëse do të ketë rritje të çmimit të energjisë, kjo do të vendoset në dhjetor, pas dëgjesave publike që do të bëhen për këtë çështje. Aktualisht enti rregullator është në fazë studimi. Tarifa që paguajnë kompanitë që përdorin linjat e OST-së është 0.65 lekë për kilovat/orë, dhe nëse ERE mbron variantin e OST, kostot për kompaninë e shpërndarjes rriten me afro 5 milionë euro në vit. Nga ana e saj, OST në kërkesën bërë ERE-s ka argumentuar se e ka të pamundur të paguajë interesat e kredive që ka marrë për të realizuar linjën e interkonjesksionit me Kosovën dhe linjën e tensionit të lartë që po ndërtohet në jug, prandaj kërkon të ketë një buxhet më të madh. Ka më shumë se 4 vite që kompanitë KESH, OST dhe OSHE kërkojnë rishikim të tarifave me rritje, ndërkohë që edhe nga ana e entit rregullator është konfirmuar që do të ketë ndryshim të tarifave, por përgjigjja përfundimtare për këtë do të jepet pas 21 dhjetorit që është afati i skadimit të vendimit të ERE-s për çmimet, i marrë vitin e kaluar.
Si u vendos çmimi 0,65 lekë?
Kërkesa e OST sh.a. përmbante një nivel të ardhurash të kërkuara prej 4,643 milionë lekësh për vitin 2012, së cilës i korrespondonte një tarife mesatare për shërbimin e transmetimit prej 0.734 leke/kWh, pra një rritje prej 22.3% krahasuar me tarifën e atëhershme 0.6 lekë/kWh. Në aplikimin e vitit 2011, domosdoshmëria për një tarifë të re vinte si rezultat i kapitalizimit të kredive të përfunduara dhe saktësimit të detyrimeve që kishte OST për pagesën e interesit dhe principalit për kreditë e vjetra dhe për kreditë në implementim. Pas analizës që i bëri ERE të dhënave të paraqitura, ato dolën të fryra. Në përfundim, të ardhurat e kërkuara mesatare (OPEX dhe CAPEX) për OST sh.a. për periudhën 2012-2014 u llogaritën të ishin 4,021 milionë lekë që i korrespondojnë një tarife mesatare prej 0.65 lekë/kWh. Pra, jo 0.73 lekë, siç kërkoi OST. Por si dolën këto parashikime? Sipas raportimit vjetor të ERE-s në Kuvend, në vitin 2013, shpenzimet e OST-së kapën shifrën totale 3,355 milionë lekë dhe për vitin 2014 janë parashikuar 3,963 milionë lekë. Pra dukshëm më poshtë se sa projeksioni i bërë nga ERE tre vite më parë. E thënë me fjalë të tjera, ERE duhet të mprehë lapsin për tarifën që do të vendosë. Një faktor që ndikon në përllogaritjen e tarifës është edhe humbja që shkaktohet në rrjet. Nisur nga raportimet periodike të shoqërisë, CEZ Shpërndarje (sot OSHEE) si dhe nga monitorimi i kryer nga ana e ERE-s është konstatuar se në kërkesat për rritje në vitet e kaluara, është përfshirë edhe energjia e faturuar si dëm ekonomik nga konsumatorët që marrin energji elektrike në mënyrë të parregullt. ERE e ka konsideruar të parregullt mënyrën e faturimit dhe konsiderimin e kësaj sasie energjie si dëm ekonomik që duhet të mbulohet si kosto në çmim.
Tarifat aktuale
Prodhimi 1 lek/kWh; Transmetimi 0.65 lekë/kWh; Shpërndarja 5 lekë/kWh; Furnizuesi publik me shumicë 2.83 lekë/kWh; HEC-et ekzistues, 7.77 lekë/kWh; HEC-et e reja, 9.37 lekë/kWh.
Familjarët
Blloku deri në 300 kv/h, 7.7 lekë për kv/h, mbi 300 kv/h, 13.5 lekë. Për leximin zero të muajit, 200 lekë; ndriçimi i shkallës 800 lekë
Kosto
Sipas strukturës së çmimit të shitjes me pakicë të energjisë elektrike, 7.4% e zë kostoja e transmetimit
Krahasimi
Në grafik paraqiten çmimet e energjisë elektrike për konsumatorët familjarë sipas vendeve, ku mesatarja është 8.8 Eurocent/kWh.
