Avokati i Popullit: Po cenohet dinjiteti i pensionistëve

Shfrytëzuesit e pensionit bazik të moshës dhe shfrytëzuesit e pensioneve të parakohshme duhet të paraqiten në zyret e Ministrisë së Punës dhe Mirëqenies Sociale, një herë në gjashtë muaj me dokumentet përkatëse të identifikimit. Kjo është e paraparë në ligjin për skemat pensionale të financuara nga shteti. Kurse, nëse kjo nuk respektohet, Ministria mund të suspendojë përkohësisht pagesën e pensionit.

Detyrimi për të dëshmuar çdo gjatë muaj se pensionistët janë gjallë, po konsiderohet si cenim i dinjitetit të pensionistëve, pasin që pensioni është një e drejtë e fituar një herë dhe nuk do të duhej të cenohej.

Pensionisti Hamdi Pacolli thotë se të lajmërohesh çdo gjashtë muaj është vetëm maltretim, e sidomos për ata të cilët nuk janë në gjendje të mirë fizike.

“Le që po duhet çdo gjashtë muaj hajde për këta po mundemi me shkua diqysh, por ka njerëz që janë të sëmurë, të paralizuar, ata duhet me i dërgua dikush, ose me i bajtë me taksi ose në karroca invalidore se kot t’i e dërgon letërnjoftimin ose vërtetimin që është gjallë ai, po të lypë figurativisht me qenë aty. E këto veç janë maltretime për të gjithë por sidomos për të sëmurët”, ka thënë ai.

Po ashtu, edhe pensionisti Sinan Duli, tha se e kishte lënë pensionin vetëm për këtë shkak, pasi kur shkon për t’u paraqitur i kërkojnë edhe shumë gjëra të tjera.

“E kisha lanë pensionin veç shkaku i asaj se sa herë shkoj, shko bima çekun e rrymës, të shtëpisë, shko sjelle këtë, veç me dal mendsh ne pensionistët. Veç duhet me marrë një ditë sikurse ata që dolën nga lufta dhe mbeten pa bukë, u vranë… Avokati i Popullit bollë mirë ka fol, por tash çka do të bëjë nuk e di”, tha ai.

Edhe Avokati i Popullit, Hilmi Jashari, tha se e konsiderojnë si cenim të dinjitetit të pensionistëve atë që duhet të paraqiten çdo gjashtë muaj pranë Ministrisë së Punës dhe Mirëqenies Sociale për të dëshmuar se janë gjallë.

Sipas tij, pensioni është një e drejtë e fituar njëherë dhe nuk do të duhej të sfidohej më.

“Cenim i dinjitetit të personave të moshuar, kemi konsideruar se përbën fakti që ata detyrohen për çdo gjashtë muaj ditë të paraqiten pranë Ministrisë së Punës dhe Mirëqenies Sociale për të dëshmuar që janë ende në jetë dhe që do të duhej ministria të vazhdojë pagesën e pensioneve. Mbi të gjitha si koncept juridik nuk duhet harruar që është një e drejtë absolute, një e drejtë e fituar dhe ajo nuk mund të sfidohet pastaj në çfarëdo situate se është një e drejtë që veç është realizuar njëherë, është njohur si e tillë dhe njihet si e drejtë absolute. E dyta ka qenë fakti që gjatë vrojtimeve tona, monitorimit të këtij procesi kemi mundur të shohim se shumica e këtyre personave që kanë realizuar këtë të drejtë janë në moshë dhe shumica prej tyre kanë probleme të natyrës shëndetësore qoftë fizike apo psikike dhe në të cilën situatë anëtarët e familjes janë të obliguar ose të detyruar me përkrahë”, tha ai.

Avokati i Popullit këtë kërkesë e ka dërguar edhe në Ministrinë e Punës dhe Mirëqenies Sociale, ku i kanë rekomanduar disa metoda për rregullimin e kësaj çështjeje.

“Alternativat janë të llojllojshme, kemi parasysh që në Kosovë ekziston një sistem i sofistikuar i të dhënave nëpër të gjitha qendrat komunale anë e mbanë Kosovës dhe çdo person është i regjistruar në sistem ku janë të ruajtura të dhënat. Ndërsa në nivelin qendror ekziston Agjencioni i Regjistrimit Civil, i cili gjithashtu ka qasje në të gjitha këto të dhëna dhe po e kanë një pasqyrë jashtëzakonisht të mirë për secilin individ sa i përket statusit të gjendjes civile. Prandaj, për mendimin tim do të ishte njëra prej çështjeve teknike që do të duhej Ministria të ketë parasysh kur bënë një alternativë zgjedhje këtij problemi që të koordinohet me Agjencionin e Regjistrimit Civil në mënyrë që këto të dhëna në mënyrë automatike të koordinohet e të rishikohen nga Ministria sa i përket realizimit të drejtës së pensionit”, tha ai.

Po ashtu, sipas Avokatit të Popullit një mundësi tjetër është që Qendrat për Punë Sociale të cilat janë në të gjitha komunën, të bëjnë vizita tek familjet nëse dëshirojnë që të arsyetojnë se nëse një person është në jetë.

Ndërsa, në përgjigjen e kthyer nga Departamenti i Pensioneve në Ministrinë e Punës dhe Mirëqenies Sociale, thuhet se kjo ministri vazhdimisht ka pasur në konsideratë rekomandimet e Avokatit të Popullit, të cilat janë shqyrtuar dhe janë marrë masat konkrete.

“Ministria e Punës dhe Mirëqenies Sociale në vazhdimësi ka pasur dhe ka në konsideratë rekomandimet apo raportet e Avokatit të Popullit dhe në mbi 25 shkresa, duke përfshirë edhe këtë për të cilën ju e keni fjalën, me kujdes nga ekspertë të ministrisë, janë shqyrtuar dhe janë marrë masa konkrete, konform legjislacionit ekzistues”, thuhet në përgjigje.

Më tej thuhet në përgjigje të Ministrisë se vazhdimisht janë kërkuar modalitete më të përshtatshme dhe të lehta për të verifikuar se a janë gjallë pensionistët dhe a janë banorë të përhershëm të Kosovës.

“Në rast se shfrytëzuesi i pensionit është i sëmurë dhe nuk mundet të paraqitet në administratën e pensioneve, në kuadër të kësaj administrate ekzistojnë ekipet mobile, të cilat me kërkesë të ndonjë familjari shkojnë në shtëpi dhe e bëjnë verifikimin se pensionisti është gjallë. Gjithashtu MPMS-ja ka nënshkruar një marrëveshje bashkëpunimi me Agjensionin e Shërbimit Civil, i cili agjension lajmëron MPMS-në për çdo rast të lajmërimit të vdekjes të të moshuarve. Marrëveshje e njëjtë ekziston edhe me komunitetet fetare”, thuhet në përgjigje të Minsitrisë.

Gjithashtu, në përgjigje thuhet se në kuadër të Planit të Punës së Qeverisë për vitin 2017 është paraparë hartimi i koncept-dokumentit për rregullimin e sistemit pensional në Kosovë, si dhe në programin legjislativ për vitin 2017 është paraparë hartimi i Projekt-ligjit për ndryshimin dhe plotësimin e Ligjit për skemat pensionale të financuara nga shteti, i cili është në fazën e finalizimit.