Krimeja – një vit në duart e Rusisë

Në kohë me furtunë në rrugën e Kerçit, në ngushticën detare në Lindje të Krimesë, ndërpritet lidhja me traget me Rusinë kontinentale. Atëherë krijohen bllokime trafiku me kilometra të gjata. Kur Rusia e aneksoi Krimenë para një viti, rruga e Kerçit u kthye në rrugën më të rëndësishme të furnizimit. Moska dhe Kievi i kanë ndërprerë lidhjet e tjera: nuk fluturojnë avionë, nuk qarkullojnë trena pasagjerësh dhe as autobuzë. Ai që kërkon të udhëtojë nga Krimeja në Ukrainë ose anasjelltas është i varur nga firma të vogla private ose ecën në këmbë. Edhe furnizimin me ujë Kievi në pjesën më të madhe e ka ndaluar. Nga Ukraina vjen energji elektrike dhe disa ushqime.

Para pak kohësh, Presidenti rus bëri të ditur në një film dokumentar të televizionit shtetëror detaje për aneksimin e Krimesë. Vladimir Putini pranoi se e kishte vendosur që në fund të shkurtit 2014 “kthimin” e gadishullit dikur rus tek Rusia. Si argumentim, shefi i Kremlinit përmendi rezultate të sondazheve, në bazë të të cilave gjoja 75 përqind e banorëve të Krimesë donin të bëheshin pjesë e Rusisë. Në një “referendum” më 16 mars 2014, i cili u mbikqyr nga ushtarë rusë pa simbole nacionale në uniforma, sipas të dhënave ruse më shumë se 96% u shprehën pro kthimit tek Rusia. Ukraina, Asambleja e Përgjithshme e Kombeve të Bashkuara dhe shtetet perëndimore e dënuan mënyrën e veprimit të Rusisë si shkelje të së drejtës ndërkombëtare. 90 përqind e banorëve do të votonin sot sërish për një “ribashkim me Rusinë”. Këtë thotë se e ka konstatuar Instituti kërkimor shtetëror WZIOM në shkurt 2015. Kjo shifër nuk gjendet në burime të pavarura. Ekspertët ukrainas kanë dyshim për një vlerë të tillë kaq të lartë.

Pa Apple por ndoshta me armë bërthamore

Ajo që është e sigurtë, është se 2,3 milionë banorët e Krimesë jetojnë në një realitet të ri. Problemet e qarkullimit janë vetëm një gur mozaiku në këtë realitet. Kur Perëndimi vendosi sanksione kundër Rusisë, shumë sipërmarrje amerikane u tërhoqën nga gadishulli. Kështu që atje nuk gjen më sot filiale të rrjetit të restoranteve McDonalds. Visa dhe Mastercard, dy sipërmarrjet më të mëdha të kartave të kreditit nuk u shërbejnë më klientëve të Krimesë. Edhe Apple Store në Krime qenë të detyruara të mbyllen.

Por ndryshimet me siguri më të mëdha ndodhën në sektorin ushtarak. Rusia po e kthen Krimenë me shpejtësi të madhe në kështjellë. Në bazë të të dhënave të mediave shtetërore ruse, numri i ushtarëve rusë në Krime mund të rritet nga aktualisht 25.000 në 40.000. Furnizimet me karburant për Rusinë janë dyfishuar që tani. Rusia po i armatos trupat e saj: me tanke të reja, me anije dhe me avionë. Edhe për një stacionim të mundshëm të armëve atomike spekulohet. Moska nuk e përjashton këtë.

Pagat bien…

Viti i kaluar u karakterizua nga transformime të mëdha: erdhi monedha ruse, punëdhënësit rusë dhe ligjet ruse. Para së gjithash për pagat më të larta duhet të jenë gëzuar fillimisht shumica e njerëzve. Por ndërkohë gëzimi është turbulluar, i tregon Oleg Skromnow (emri i ndryshuar nga redaksia) Deutsche Welle-s.” Rrogat ukrainase të atyre që punonin në shtet fillimisht u dyfishuan. Por tani ato janë përshtatur me kontratat ruse të punës dhe situata nuk duket më e trëndafiltë”, ankohet programuesi nga qyteti provincial Simferopol. “Gruaja ime, që punon në një spital, tani fiton gjysmën e parave që fitonte më parë, kurse çmimet janë rritur.”

Diskriminimi i tartarëve të Krimesë

Ata që refuzojnë më fort ta marrin nënshtetësinë ruse janë me siguri tartarët e Krimesë. Ata konsiderohen humbësit e madh të aneksimit. Herë pas here bëhet e ditur se përfaqësues të këtij minoriteti zhduken. Disa i kanë gjetur të vdekur. Komisari për të Drejtat e Njeriut të Këshillit të Evropës, Nils Muiznieks i dënoi në një raport të tij raste të tilla. Ka herë pas here lajme se policia ruse dhe shërbimet e fshehta i kërcënojnë tartarët e Krimesë. Shumica e rreth 300.000 tartarëve të Krimesë patën marrë gjatë aneksimit të gadishullit nga Rusia një qendrim pro-ukrainas.