Osmanishtja nëpër shkolla?! Ja përse po “grinden” turqit

Presidenti Recep Tayyip Erdogan i Turqisë premtoi të hënën të fusë orët e detyrueshme të turqishtes osmane në kurrikulat shkollore kombëtare, pavarësisht vërejtjeve publike.

Turqishtja osmane është një formë e vjetër e gjuhës kombëtare turke, e shkruar me alfabet arab, me shumë fjalë e fraza të huazuara nga arabishtja e persishtja. Përdorimi i saj zyrtar u ndërpre në vitin 1928 nga Mustafa Kemal Ataturk, themeluesi i Turqisë moderne, në favor të një forme më të thjeshtë të foluri të përditshëm të turqishtes, shkruar me alfabet latin.

“Ka nga ata që nuk duan që kjo të mësohet në shkollat tona”, tha zoti Erdogan në Këshillin e Religjioneve, të hënën në Ankara. “Ky është një rrezik i madh. Duan apo nuk e duan ata, gjuha osmane do të mësohet dhe do të jepet mësim në këtë vend.”

Disa njerëz e shohin lëvizjen e z. Erdogan si reflektim të një synimi më të zgjeruar në rindërtimin e një shteti si ai osman. Vërejtjet e tij kanë shtuar benzinë në debatin që u ndez gjatë javës së shkuar nga Këshilli Kombëtar i Arsimit, i cili propozoi që klasat që do të aplikonin gjuhën osmane të bëheshin të detyrueshme në shkollat e larta religjioze dhe të ofroheshin si lëndë me zgjedhje në shkollat sekulariste.

Këshilli gjithashtu bëri thirrje për klasat që të injektonin “vlerat religjioze” për fëmijët, duke ia nisur nga mosha 6-vjeçare.

Rekomandimet kanë sjellë kriticizëm të gjerë nga prindërit dhe oponentët politikë të Erdoganit, të cilët argumentojnë se Këshilli — dhe qeveria e udhëhequr nga islamikët e z. Erdogan — po përpiqet të “islamizojë” shkollat publike e të përmbysë sekularizmin e Ataturkut dhe modernizimin e Turqisë.

“Sistemi arsimor po sakrifikohet, por në vend të aplikimit të reformave reale, qeveria po ecën drejt objektivave të parëndësishme, duke përshkuar hapa mbrapa, e duke u marrë me subjekte që nuk bëjnë asgjë tjetër sesa shpëlarje të trurit të tyre me ideologjitë e tyre”, tha Ayse Karvan, nënë e dy studentëve në shkollën e mesme “Behcet Kemal Caglar”.

“Përse osmanishtja?” – pyeti ajo.

“Gjuha turke madje nuk ka as rrënjë domethënëse osmane”, tha zonja Karvan, duke e quajtur atë si “jo të përshtatshme”.

Zoti Erdogan ka deklaruar se njohuritë e një gjuhe të vjetër, do të ndihmonin turqit të rilidheshin me të shkuarën e tyre e të lexonin dokumente të vjetra e varret e të parëve. “Historia ndodhet në ata gurë varresh”, tha ai.

“A mund të ketë një dobësi më të madhe sesa të mos dish t’i lexosh ato?” Ai e ka cilësuar kalimin që bëri Ataturku drejt turqishtes së thjeshtëzuar dhe të shkruar me alfabetin latin si “të barabartë me shkëputjen e venave tona nga trupi”.

Ushtrimi i pushtetit nga zoti Erdogan ka mbledhur shumë kriticizëm për masat e tij qeveritare për të shtypur opozitën dhe mbretëruar në gjyqësor e në media dhe për pallatin e tij të ri presidencial, që ka më shumë se 1000 dhoma.

Marrë nga “New York Times”