Pagesë mujore për të sëmurët me kancer

Ligji i ri paliativ, komisioni zgjedh përfituesit. Onkologu: U tregojmë vetëm diagnozën

Nga Ilda Hoxha

Personat e prekur nga sëmundjet tumorale shumë shpejt pritet që të marrin një pagesë mujore, vlera e së cilës do të përcaktohet nga Ministria e Shëndetësisë në bashkëpunim me atë të Mirëqenies Sociale dhe Rinisë. Por, kjo vetëm për ata që do të përzgjidhen nga komisioni i mjekëve, në përputhje me kriteret që duhet të përmbushin për ta përfituar. Kjo është e përcaktuar në ligjin e ri të kujdesit paliativ që u miratua në tetor të vitit që lamë pas. Mjeku onkolog dhe një prej hartuesve të ligjit, Henrik Zotaj, shpjegon se kjo mbështetje financiare është risi e ligjit dhe që do të aplikohet për herë të parë për të sëmurët paliativë në vendin tonë. “Një prej risive të këtij ligji është edhe ndihma ose përkrahja sociale për pacientët që kujdesen nga shërbimi paliativ. Është një komision prej tre personash, i cili do të vendosë nëse e përfiton ose jo. Pas kësaj, Ministria e Shëndetësisë dhe aktorët e tjerë përkatës të strukturave shëndetësore vendosin për pagesën. Shuma e saj do të përcaktohet në bashkëpunim midis Ministrisë së Shëndetësisë dhe asaj të Mirëqenies Sociale. Kjo pritet të aplikohet sapo të përcaktohen aktet nënligjore të ligjit për kujdesin paliativ”, shpjegon Zotaj. Veç kësaj, mjeku onkolog shpjegon se me miratimin e ligjit të ri, pacientëve po u komunikohet edhe diagnoza e tyre, ashtu siç bëhet në të gjithë vendet perëndimore. Sipas tij, vetëm 20% e pacientëve janë të informuar në lidhje me diagnozën dhe sëmundshmërinë e tyre. Më tej, shton se në disa raste janë vetë pacientët, të cilët këmbëngulin patjetër që të dinë rreth sëmundjes që kanë, por na ndodh që na pengojnë familjarët. “Ka pacientë që ti mund t’ua thuash diagnozën, por kjo mund t’i dekurajojë në trajtimin e mëtejshëm. Pra, ai mund të kërkojë që të mos trajtohet më. Mund ta shohë mjekun si kundërshtar. Në shumë pacientë janë familjarët që nuk na lejojnë që t’u themi diagnozën. Prandaj dhe ne ua themi në mënyrë të përshtatshme. U themi që kemi të bëjmë me një sëmundje të gjatë, të mundimshme, të lodhshme, e cila do të trajtohet për vite me radhë. Kemi të bëjmë edhe me pacientë që nuk e kërkojnë diagnozën, por ne ua themi familjarëve të tyre”, nënvizon mjeku. Mirëpo, për t’ua komunikuar pacientëve një gjë kaq delikate, sipas Zotaj nevojitet edhe një staf klinik, duke filluar që nga psikologia, sociologia e deri te mjeku i trajnuar për mënyrën se si t’ia thotë, pasi kemi të bëjmë me një çështje serioze. “Personat që e kanë mësuar që në fillim diagnozën janë persona me të cilët punohet më mirë, trajtohen më mirë, jetëgjatësia është e mirë dhe cilësia e jetës po ashtu. Pasi ata janë aktorë në këtë betejë dhe përpiqen jashtëzakonisht për të mbijetuar. Në rastet kur nuk u thuhet, ndodh edhe që gjatë terapisë e kuptojnë vetë se çfarë problemi kanë. Nëse gjatë ndërhyrjeve kirurgjikale nuk u është thënë sëmundja, në terapi ata e kanë kuptuar dhe kjo ka qenë një lloj traume për ta”, thekson mjeku onkolog. Veç kësaj, deri më tani, të sëmurëve ka nisur t’u komunikohet vetëm diagnoza dhe jo sa vite jetë u kanë mbetur. Kjo, pasi, sipas mjekut, është mjaft e vështirë, pasi reagimet e pacientëve janë nga më të ndryshmet. Ndaj vetëm një numër mjaft i kufizuar të sëmurësh janë në dijeni të ditëve të tyre të fundit. Megjithatë Zotaj deklaron se, nëse në aktet nënligjore do të përcaktohet që t’i tregohet edhe koha që i ka mbetur për të jetuar, do ta bëjnë, por në mënyrë të përshtatshme. “Do t’i japim informacionin rreth sëmundjes, rreth terapisë, duhet një kohë e caktuar. Nuk është diçka që mund të bëhet sa hap e mbyll sytë. Duhen elemente të tillë që të rezultojë me sukses”, përfundon Henrik Zotaj, mjek i Shërbimit Onkologjik në Banesë.