Kryeartikull
Koha për të ndihmuar Islamin
Kur je duke u djegur është e pamundur të mendosh se çfarë do të bësh kur të mbarojë zjarri. Jam i sigurt se në këtë gjendje janë sot gjithë qytetarët e Francës pas ngjarjeve të djeshme në Paris.
Eshtë shpejt për ta, për të vendosur çfarë duhet bërë që terrori të mos përsëritet më. Ata e dinë se pas disa kohësh do të ketë sërish vrasje, masakra, bomba dhe kamikaze që hedhin në erë dyqane, restorante, ura dhe salla plot me njerëz të pafajshëm. Ashtu siç ndodhi edhe pas Charlie Hebdosë, francezët dhe gjithë evropianët e tjerë do t’i kthehen sërish mënyrës së tyre të jetesës. Shkollat do hapen, rrugët do pastrohen, koncertet do vazhdojnë dhe stadiumet do mbushen.
E megjithatë pyetja torturuse i rëndon sot ndërgjegjes sonë.
Çfarë duhet bërë që mos përsëritet më terrori që pamë në Paris?
Si duhet të sillemi? Duhet të lëshojmë bomba, tanke, avione dhe zjarr mbi celulat e ISIS në Siri? Duhet të mbyllim dyert ndaj emigrantëve dhe ta kthejmë Evropën në një ishull të mbyllur ndaj botës? Duhet të zbojmë ata që kanë ardhur në ishull dhe që ndoshta nuk kanë asnjë faj, përveçse janë myslimanë, pra kanë të njëjtën fe me ata që vrasin në emër të fesë?
Ndoshta shumica e këtyre do të ndodhin. Franca bashkë me Perëndimin do të mobilizohet më fort në luftën e vonuar ndaj ISIS, partitë politike radikale do të forcohen, emigrantëve do t’u izolohen shtigjet për të ardhur në Evropë, policia do të marrë më shumë fonde për të parandaluar terroristët, fëmijët do të mësohen të mos bashkëjetojnë me njerez të feve të tjera, paniku do të kthehet në mënyrë jetese.
Për pak kohë e gjitha kjo mund të funksionojë.Evropa do ketë nevojë të bindet së ka fuqi të ndëshkojë ata që vrasin pa shkak.
Po pastaj?
Pastaj do ketë sërish një Charlie Hebdo, një Bataclan dhe ndoshta diku tjetër në Evropë do të shpërthejnë sallat ku njerëzit mblidhen pas pune, me dëshpërimin fatalist së kjo betejë nuk ka fund. Eshtë njëlloj si të kesh në trup një çip, të cilin e kontrollon dikush tjetër, që nuk je ti. Ti jeton me të, duke pritur shpërthimin.
Shumë shpejt Evropa do të jetë sërish përballë pyetjes, çfarë duhet të bëjmë. Si ta ndalim?
Unë mendoj se Evropa nuk e zgjidh dot e vetme. Nuk them se Evropa është e pafuqishme, nuk them se nuk ka dijen, forcën, vullnetin dhe armët e duhura për ta shfarosur tërbimin, por çështja është se çdo fitore mbi terrorizmin e frymëzuar nga feja nuk është e plotë, nuk është e mjaftueshme. Eshtë vetëm e përkohshme. Dhe si e tillë shërben vetëm për të shuar zjarrin e hakmarrjes së drejtë mbi padrejtësinë dhe barbarinë.
Atëherë kush mund ta zgjidhë?
Si do të binden miliona djem dhe vajza evropianë të besimit islam se nuk duhet të vrasin më komshinjtë e tyre, se nuk duhet të pushtojnë rrugët ku janë rritur, se nuk duhet të hedhin në erë qytetet ku kanë jetuar?
Nëse Evropa nuk e ka këtë fuqi, kush mund t’i ndalë ata? A ka forcë tjetër në botë përveç ligjit, moralit dhe forcës që e bind një fëmijë të mos kthehet në kamikaz?
Unë besoj se ka. Eshtë vetë Islami.
Prej shekujsh pjesa tjetër e botës, që nuk është islam, jeton me shpresën se Islami do të zbutet. Se ky burim influence tokësore do të gjejë mënyrën dhe arësyen të bashkëjetojë me pjesën tjetër pa e kërcënuar, pa kërkuar ta dominojë, pa dashur ta pushtojë.
Kush mendon se Islami nuk do, ndoshta ka të drejtë. Por kush mendon se Islami nuk mundet, e ka gabim.
Unë besoj se Islami mundet, nëse bindet.
Islami si fe ka detyrimin t’i japë paqe botës. T’i mësojë besimtarët e vet se dhuna e dobëson botën, por jo në masën që dobëson vetë Islamin. Paragjykimi që vetë Islami tërheq në këto raste është vetëndëshkues. Eshtë i panevojshëm dhe izolues. Fëmijët që vrasin duke besuar se i shërbejnë Islamit, janë sot armiqtë e tij më të egër. Ata e ndëshkojnë, e përdhosin, e deformojnë dhe e kthejnë fenë e tyre në një egërsi me të cilën nuk bashkëjeton dot.
E di që duket e pavend t’ia kërkosh këtë detyrim Islamit. Ai në çdo rast mund të shfajësohet. Në fund të fundit, ai nuk është një pushtet i kontrolluar, nuk jep urdhëra, nuk ka një fytyrë, nuk ka një ushtri të rreshtuar në front, nuk ka qeveri, nuk ka diplomatë, nuk ka komandant. Me kë duhet të negociosh? Me një frymë? Eshtë e pamundur.
Por pikërisht se është e pamundur duhet të jetë e mundur. Islami duhet të marrë përgjegjësitë e veta. Kudo ku ai ka besimtarë duhet t’i edukojë ata. Të gjitha thirrjet e klerikëve islamë anembanë botës, deri sot, kanë qenë të pafrytshme për të mos thënë që nuk kanë qenë të sinqerta. Ka mijëra fëmijë në gjithë Evropën, të cilët aktet e fundit në Paris i konsiderojnë si heroizëm. Ata rriten për t’u ngjarë atyre që vranë. Atëherë si binden ata se vdekja e të tjerëve nuk është një mënyrë për të jetuar?
Ka vetëm një rrugë: duke iu bindur Islamit.
Dhe vetë Islami ka vetëm një rrugë: duke ndryshuar.
Islami duhet të ketë kontroll mbi ndjenjat, mbi emocionet, mbi jetën dhe vdekjen. Kontrolli mbi ndërgjegjen është cilësia dhe arsyeja e çdo besimi. Një besim që nuk e ka këtë fuqi, ka vënë në dyshim ekzistencën e vet.
Prandaj them se kjo është e vetmja rrugë dhe nëse ende ka një rrugë ajo kalon nga vetë Islami. Evropa dhe bota mund dhe duhet ta ndihmojnë. Sot nuk është dita për ta luftuar Islamin, por sigurisht është dita për ta ndihmuar. Eshtë dita për ta ndihmuar të reformohet, të zbutet, të mësojë të bashkëjetojë.
Të kthehet nga emocion në arsye.
A duhet ta kemi këtë shpresë? Unë e kam.
Besoj në një Islam të ri. Me ndihmën tonë.