Lajçak: Pragmatisti mes Moskës dhe Perëndimit
53-vjeçari Miroslav Lajçak, ministër i Jashtëm i Sllovakisë, llogaritet në vendlindjen e tij si një politikan i kompromiseve. Ai është ndër kandidatët për Sekretar të Përgjithshëm të OKB.
Ministri i Jashtëm sllovak ka një përvojë të gjatë. Si absolvent i Institutit në Moskë për Marrëdhënie Ndërkombëtare dhe Fakultetit Juridik në Bratisllavë, në vitin 1988 u fut në shërbimin e jashtëm të Partisë së atëhershme Komuniste në Çekosllovaki. Me vetëm 31 vjeç, ishte ambasadori më i ri i vendit, në Japoni. Por rajoni ku ai më së shumti ka përvojë është Ballkanit. Në periudhën 2001 – 2005 si ambasadori i Sllovakisë në Republikën Federale të Jugosllavisë, e më pas edhe në Shqipëri dhe Maqedoni. Me 2006 ishte i ngarkuari i posacëm i BE për referendumin e pavarësisë në Mal të Zi.
Aftësitë diplomatike
Pika kulmore e angazhimit të tij në Ballkanin Perëndimor ishte pozicioni i përfaqësuesit të lartë të OKB në Bosnje-Hercegovinë, në vitin 2007 – 2009. “Mendoj se Lajçak është diplomati i parë që erdhi si përfaqësues i vërtetë i OKB në këtë vend”, thotë Aleksandar Trifunoviq, kryeredaktor i portalit Buka, në B-H. Sjellja e tij ndaj politikanëv në këtë vend konsiderohet si një sukses i madh.
„Përfaqësuesit tjerë të OKB kanë ofenduar politikanët lokalë, apo e kanë ngritur edhe zërin. Lajçak i ka plotësuar të gjitha obligimet diplomatike në qetësi dhe në mënyrë perfekte”, thotë Trifunoviq. Aftësia diplomatike e tij vlerësohet edhe nga Daliborka Uljareviq, drejtuese e Center for Civic Education (CCE). “Lajçak është një diplomat i aftë, i cili gjithmonë ka ditur të sillet dhe të veprojë mirë, në harmoni me qëndrimet e BE”. Uljareviq dhe Trifunoviq mendojnë se Lajçak do të mbahet mend në B-H dhe Mal të Zi, si një diplomat i aftë.
Mbështetja e mundshme nga Moska
Diplomacia e kujdeshme e Lajçakut dhe gatishmëria për kompromise mund ta sjellë edhe në majat e diplomacisë botërore. Ai së bashku me kandidatin serb Vuk Jeremiq dhe ish-kryeministrin portugez Antonio Guterres, konsiderohen si favoritë. Në OKB flitet madje se Lajçak do të mund të kishte edhe mbështetjen e Rusisë.
Rusia ka shprehur dëshirën që në këtë post të emrohet një politikan nga vendet evropianolindore. Spekulimet për mbështetjen e Rusisë janë shtuar pas vizitës së kryeministrit sllovak Robert Fico në Moskë, në gusht të këtij viti. Në Sllovaki ai konsiderohet si një zë i arsyes, i cili shpesh ka ndërmjetësuar mes pozicioneve ekstreme të vendit të tij për refugjatët, në krizën e raporteve të BE me Britaninë e Madhe apo me Rusinë. Por Lajçaku mund të shnderrohet tani në një viktimë të politikës së vendit të tij. Kryeministri Fico i ka kritikuar gjatë vizitës në Moskë sanksionet kundër Rusisë. Ndaj është e mundur që me 5 tetor të keto ndonjë veto kundër tij, nga anëtaret e përhershme të KS të OKB.
