BBC: Basha u ndihmua nga e njëjta firmë që përdorej nga Prigozhini dhe rrethi i ngushtë i Putinit

Rrjeti britanik, BBC, në një investigim të gjatë, tregon se si një firmë offshore po ndihmon në krijimin e kompanive që përdoren nga rrethi i ngushtë i Vladimir Putinit dhe nga i ndjeri Yevgeny Prigozhin. Në mesin e kompanive me origjinë ruse të ndihmuara prej saj është edhe ajo që ka financuar në mënyrë sekrete Lulzim Bashën

Nga James Oliver, Will Dahlgreen, James Melley dhe Andy Verity, BBC

Një firmë offshore ndihmoi për krijimin e kompanive të përdorura nga anëtarët e rrethit të brendshëm të Vladimir Putinit, duke përfshirë një që fsheh jahtin e shefit të ndjerë mercenar Yevgeny Prigozhin, arrin të zbulojë BBC.

Alpha Consulting me bazë në Sejshelle ndihmoi edhe në formimin e më shumë se 900 partneriteteve në Mbretërinë e Bashkuar, të cilat përdorën një shteg ligjor fshehtësie për të fshehur pronarët e tyre të vërtetë.

Një partneritet ishte i përfshirë në drejtimin e një cisterne nafte që shmangte sanksionet, ndërsa të tjerët kryen krime.

Alpha tha se zbatonte gjithmonë ligjin.

Hetimi nga BBC, Finance Uncovered dhe Seychelles Broadcasting Corporation ka analizuar dokumentet e brendshme të Alpha-s dhe mijëra të dhëna të kompanisë për të identifikuar disa nga njerëzit që kanë përfituar fshehurazi nga puna e firmës offshore, me qendër në kombin ishull në Oqeanin Indian.

Përveçse u shërbente anëtarëve të rrethit të ngushtë të presidentit rus Vladimir Putin, Alpha Consulting ishte një fabrikë sekrete, një nga kompanitë më pjellore që ndihmon në shfrytëzimin e një shtegu ligjor në ligjin e Mbretërisë së Bashkuar. Disa nga partneritetet që ajo ndihmoi për t’u krijuar kanë qenë të përfshirë në mashtrime të supozuara dhe drejtimin e një fabrike të paligjshme artikujsh. Njëri është akuzuar për ndërhyrje në zgjedhje të huaja.

Yevgeny Prigozhin, shefi i Wagner Group i cili vdiq në fillim të këtij viti, ishte një nga ata që përfitoi nga shërbimet e Alpha. Kompania e tij Beratex Group Ltd u sanksionua nga Shtetet e Bashkuara në vitin 2019, si një kompani fasadë e cila fshehu pronësinë e avionit dhe jahtit të tij privat.

Dokumentet e zbuluara, të marra nga Konsorciumi Ndërkombëtar i Gazetarëve Investigativë dhe të ekzaminuara si pjesë e hetimit të Pandora Papers 2021, tregojnë se Alpha ndihmoi në ngritjen e Beratex në Sejshelle dhe pronari i fshehur përfitues u regjistrua si vjehrra e moshuar e shefit mercenar.

Alpha tha se “nuk ishte përfshirë kurrë në asnjë aktivitet biznesi” me Beratex.

Leonid Reiman, një mik i ngushtë dhe bashkëpunëtor i presidentit Putin, ishte një klient i Alpha-s. Në vitin 2006, kur ishte ministër i komunikimeve i Rusisë, Reiman u zbulua nga një gjykatë zvicerane se ishte pronari i fshehtë i një kompanie që merrte pagesa korruptive.

Pavarësisht marrëdhënies së mirëdokumentuar të zotit Reiman me presidentin rus, dokumentet tregojnë se Alpha ofroi një drejtor për një nga kompanitë e tij, i cili nuk arriti të deklaronte se zoti Reiman ishte një “person i ekspozuar politikisht”, dikush, pozicioni ose marrëdhëniet e të cilit nënkuptojnë se ata mund të jenë më të ekspozuar ndaj rreziqeve të korrupsionit dhe ndaj për këtë arsye kërkon një nivel më të madh kontrollesh.

Eksperti kundër pastrimit të parave, Graham Barrow tha se ky “nuk ishte në të vërtetë një anashkalim”. Mosarritja për të bërë një deklaratë është “një shkelje e rregullave nëse me vetëdije bën biznes me dikë që është një person i ekspozuar politikisht,” tha ai.

Alpha tha se kishte kryer të gjitha kontrollet e kërkuara për z. Reiman dhe nuk gjeti informacione që sugjeronin se ai ishte një person i ekspozuar politikisht ose i përfshirë në pastrim parash. Ai tha se “nuk vepron për klientët ose ndërmjetësit profesionistë që ne zbulojmë se janë përfshirë në keqbërje”.

Hetimi zbulon gjithashtu se Alpha, e drejtuar nga një afariste ruse e quajtur Victoria Valkovskaya, ndihmoi në krijimin e 927 partneriteteve të kufizuara, një në pesë nga ato të regjistruara në Angli, Uells dhe Irlandën e Veriut që nga viti 2017.

Partneritetet e kufizuara, një lloj firme e krijuar zakonisht nga dy ose më shumë njerëz për të zotëruar dhe drejtuar një biznes së bashku, mund të përdoren gjithashtu për të anashkaluar rregulloret e transparencës.

Pasi u prezantua një ligj në vitin 2016 që kërkonte që kompanitë në Mbretërinë e Bashkuar të deklaronin se kush i zotëron ato ose që është realisht në kontroll, pati një rritje të regjistrimit të shoqërive të kufizuara, të cilat ishin të përjashtuara. Kjo kërkesë u zgjerua për shoqëritë e kufizuara skoceze një vit më vonë pasi u zbulua se ato po përdoreshin gjithnjë e më shumë për pastrim parash dhe krime të tjera.

Por vitin e kaluar, BBC dhe Finance Uncovered zbuluan përdorimin në rritje të partneriteteve të kufizuara angleze dhe prova që lidhin një numër prej tyre me mashtrimin, terrorizmin dhe pastrimin e parave.

Pavarësisht kësaj, qeveria ka dështuar të zgjerojë ligjet që u kërkojnë kompanive të identifikojnë njerëzit me të vërtetë në kontroll, të njohur si “persona me kontroll të rëndësishëm”, në të gjitha shoqëritë e kufizuara.

Kevin Hollinrake, një ministër i vogël biznesi, hodhi poshtë shqetësimet për një shteg ligjor, duke i thënë Dhomës së Komunëve “partneritetet e kufizuara nuk mund të zotërojnë prona ose asete në emrin e tyre”.

Por hetimi ynë tregon se Alpha ndihmoi në krijimin e partneriteteve të kufizuara të cilat u përdorën për të blerë asete dhe për të fshehur pronarët e tyre,  duke përfshirë një cisternë nafte, Delfi, e cila ndoti brigjet e Ukrainës pasi u shkatërrua në vitin 2019.

Autoritetet morën dokumente që identifikonin pronarin e cisternës si një partneritet i kufizuar me bazë në Cardiff, i quajtur Mister Drake PC.

Ashtu si shumë prej firmave që Alpha ndihmoi në krijimin, ajo duket se ishte pjesërisht në pronësi të një banori të Sejshelleve, i cili në letër dukej si një sipërmarrës i pasur: Luther Denis, i cili renditet si partner i përgjithshëm i 184 partneriteteve të kufizuara në Mbretërinë e Bashkuar.

Por dokumentet e brendshme tregojnë se partnerë si z. Denis nënshkruajnë mbi të gjitha kompetencat e tyre tek “pronari përfitues” sekret. Z. Denis është një nga 12 partnerët e emëruar ose të rremë të ofruar dhe të paguar nga Alpha, të cilët shpeshherë nuk dinë asgjë për atë që bëjnë në të vërtetë firmat që ata ndihmojnë për të hapur.

Pas mbytjes, një gjykatë vendosi një gjobë për Mister Drake PC, por ajo kurrë nuk ka mundur të identifikojë pronarin e vërtetë dhe gjoba nuk është paguar kurrë.

Michelle Wiese Bockmann, një analiste në Lloyd’s List Intelligence, tha: “Pronarët përfitues, siç njihen, janë përfundimisht përgjegjës për çdo kosto mjedisore ose dëmtim që shkakton anija.”

Hetimi ynë gjeti dokumente të brendshme të Alpha-s që regjistrojnë pronarin përfitues Mister Drake PC si Alla Kovtunova, nëna e një ish politikani lokal në Partinë pro-ruse të Rajoneve të Ukrainës tashmë të ndaluar.

Alpha tha se “nuk ishte në dijeni për asnjë nga aktivitetet tuaja të pretenduara në lidhje me këtë kompani”.

Baronesha Kramer, zëdhënëse e Thesarit Liberal Demokrat në Dhomën e Lordëve, tha se ishte një tronditje që qeveria nuk kishte përdorur ligjin e krimit ekonomik për të mbyllur çdo shteg ligjor. “Sigurisht që është e vetëdijshme për këtë, dhe sinqerisht, nuk mund të quhet as një shteg ligjor, është aq i gjerë sa mund të kalosh një cisternë nafte përmes saj”, tha ajo.

Hetimi zbuloi tetë partneritete të tjera të lidhura me Alpha-n, të cilat në një kohë ishin të regjistruar si pronarë të anijeve.

Në shtator 2020, Luther Denis u emërua në dokumentet e një partneriteti tjetër, Cilkon PC, i cili këtë herë ishte i përfshirë në drejtimin e një cisterne nafte të quajtur Ostra.

Nën një emër tjetër, Ostra kishte shkelur tashmë sanksionet kundër Sirisë në vitin 2019. Partneriteti i zotit Denis u përfshi në drejtimin e cisternës pasi pronari i saj i regjistruar, një kompani ruse e quajtur Rustanker, u sanksionua për përpjekje për t’iu shmangur ndalimit të SHBA për tregtimin e naftës venezuelase.

Hetimi ynë analizoi të dhënat e gjurmimit për Ostra gjatë periudhës pasi partneriteti i zotit Denis mori kontrollin. Ai zbuloi se gjurmuesi ishte fikur për tre javë në shtator të vitit të kaluar, duke e lejuar atë të zhdukej në brigjet e Venezuelës, duke treguar se mund të ketë shkelur përsëri sanksionet.

Zonja Bockmann tha se anijet “zhduken” për të mos u ditur ku po ngarkojnë dhe shkarkojnë ngarkesën e tyre, “në mënyrë që të mashtrojnë, shmangin dhe të jenë një hap para çdo autoriteti rregullator që i monitoron këto anije”.

BBC i shkroi Cilkon dhe Rustanker por nuk mori asnjë përgjigje. Ne gjithashtu i shkruam zotit Denis, por ai nuk pranoi të komentonte.

Partneritete të tjera që Alpha Consulting ka ndihmuar të hapë përfshijnë:

Green Line LP, një firmë që shiste ilegalisht pilula për zemrën duke promovuar pretendime të paprovuara shëndetësore

NIC International Services LP, e cila dukej se drejtonte paperwriter.com, një faqe interneti që ofron për t’u shkruar ese studentëve – një shërbim që është i paligjshëm në Angli

Histol Corporate LP, një firmë e akuzuar për përfshirje në një “mashtrim në shkallë të gjerë” në Rusi. Dy zyrtarë rusë dyshohet se porositën kimikate për industrinë e mbrojtjes me çmime të fryra nga një kompani në pronësi të Histol, të cilën ata e kontrollonin

BBC u përpoq t’i kontaktonte këto partneritete dhe njerëzit që ne mundëm të identifikonim pas tyre, por nuk mori një përgjigje. Alpha tha se nuk kishte dijeni për asnjë nga aktivitetet e këtyre partneriteteve.

Konsulenti i krimit financiar Graham Barrow tha se ky përdorim i të emëruarve “e diskrediton të gjithë procesin”.

“Është tallje me këtë ide që Britania e Madhe është e hapur për biznes, sepse sinqerisht, ne do të pranojmë emrin e kujtdo në një copë letër dhe mbyllet me kaq,” tha ai.

Përveç shfrytëzimit të këtij shtegu ligjor, Alpha mund të ketë shkelur ligjin në lidhje me partneritetet skoceze, gjë që kërkon që njerëzit që vërtet i kontrollojnë ato të zbulohen.

Në mars të vitit 2017, firma e përfshirë, Biniatta Trade LP, pagoi një lobist amerikan në emër të Lulzim Bashës, kreut të Partisë Demokratike të Shqipërisë. Lobisti organizoi një akses tek politikanët republikanë dhe një mbledhje fondesh, ku zotit Basha do t’i krijohej mundësia për të bërë një foto me presidentin e atëhershëm Donald Trump, e përdorur më vonë në fushatën zgjedhore në Shqipëri.

Raportet e vitit të kaluar sugjeruan se shërbimet e fshehta amerikane besonte se fushata zgjedhore e zotit Basha, slogani i të cilit ishte Ta Bëjmë Shqipërinë të Madhe Përsëri, ishte mbështetur fshehurazi nga Rusia me 500,000 dollarë.

Pronësia e Biniatta-s ishte fshehur përmes sekretit të kompanisë offshore dhe drejtorëve të rremë, por dokumentet e zbuluara të Alpha-s përfshijnë një marrëveshje nga viti 2015, kur u krijua partneriteti, i cili emëronte pronarin përfitues si një shtetas rus i quajtur Maxim Trofimets.

Në verën e vitit 2017, kur ligji për partneritetet skoceze ndryshoi, z. Trofimets nuk u deklarua si “personi i kontrollit të rëndësishëm” të Biniatta-s dhe një kandidat i Alpha deklaroi në mënyrë të rreme se firma kishte dhënë të gjithë informacionin që duhej.

Të nesërmen, i njëjti kandidat i Alpha-s nënshkroi fshehurazi një marrëveshje të re autorizimi, duke rinovuar kontrollin e z. Trofimets mbi Biniatta-n.

Pas raportimeve të mediave për një lidhje të mundshme me Rusinë në vitin 2018, pronarja e Alpha-s Victoria Valkovskaya tregoi në një email se si Biniatta mund të fshehë pronësinë e saj.

Pronësia e Biniatta-s mund të strukturohet duke përdorur një fondacion në Sejshelle me pesë këshilltarë të emëruar “në mënyrë që të mos deklarohet një person kontrollues”.

Kjo do të jepte pamjen se asnjë person nuk kishte kontroll mbi 25% të kompanisë, pragu sipas ligjit të Mbretërisë së Bashkuar për kërkesën për të emëruar një person me kontroll të rëndësishëm.

Biniatta ndoqi këshillën dhe nuk u deklarua asnjë person me kontroll të rëndësishëm. Alpha tha se kundërshton pretendimin se u përpoq të shmangte që Biniatta të bënte një deklaratë të tillë.

Në shtator të këtij viti, Këshilli i Europës caktoi zotin Basha për të përgatitur një raport për mbështetjen e rindërtimit të Ukrainës pas pushtimit rus. Ai tha se nuk kishte konflikt interesi.

BBC u përpoq të kontaktonte z. Trofimets dhe z. Basha, por ata nuk u përgjigjën.

Zonja Valkovskaya, drejtoresha e përgjithshme e Alpha-s, tha se ajo “kategorikisht” mohoi që kompania e saj të ishte e përfshirë në ndonjë aktivitet të paligjshëm. “Ne kemi zbatuar gjithmonë ligjin. Përdorimi i të emëruarve nuk është diçka e re apo e paligjshme në industri,” tha ajo.

Alpha Consulting tha se “përfshirja e saj në partneritetet e kufizuara me bazë në Mbretërinë e Bashkuar është e kufizuar në ofrimin e këshillave dhe asistencës për regjistrimin, inkorporimin dhe strukturimin e tyre në përputhje me rregulloret e Mbretërisë së Bashkuar”.

Ajo nuk “angazhohet, ose merr asnjë përgjegjësi për, menaxhimin, funksionimin ose vendimmarrjen e klientëve tanë fundorë ose kompanive që ne i ndihmojmë për t’u krijuar “, tha ai.

Alpha tha gjithashtu se bën vlerësimet e duhura dhe ka procedura kundër pastrimit të parave që janë në përputhje me ligjin.

Muajin e kaluar, Sejshelle u shtua në listën e zezë të parajsave fiskale të BE-së.

Departamenti për Biznes dhe Tregti na tha se ligji i tij i krimit ekonomik do ta bënte më të lehtë për Companies House të “ndalojë agjentët mashtrues dhe të çregjistrojë partneritetet e kufizuara të paligjshme” dhe të sfidojë e të heqë informacionet e dyshimta.