MN vlerëson Bankën e Shqipërisë për statistikat, rekomandon të llogaritet valuta që qarkullon jashtë bankave
Sipas raportit të botuar sot, Banka e Shqipërisë harton dhe shpërndan rregullisht statistikat monetare dhe financiare për tre nën-sektorët e sektorit financiar – banka qendrore, institucionet depozituese dhe korporatat e tjera financiare. Banka ka shprehur interes të madh për krijimin e statistikave të flukseve monetare, si dhe detaje të hollësishme të llogarive financiare nga kush te cili. Këto të dhëna sigurojnë njohuri shtesë për të kuptuar lidhjet në të gjithë sektorët e ekonomisë, zbulojnë zhbalancimet dhe ofrojnë njohuri të rëndësishme për adresimin e tyre. Psh në raportimin e depozitave dhe kredive, këto të dhëna do të eliminonin efektin e kursit të këmbimit.
Komiteti i Politikës Monetare ka kërkuar zhvillimin e serive të statistikave monetare si një mjet shtesë për të kuptuar zhvillimet e parasë dhe të kreditit në ekonominë shqiptare. Në mënyrë të ngjashme, llogaritë financiare nga sektorët dhe bilancet financiare konsiderohen gjithnjë e më të rëndësishme për analizën e stabilitetit financiar dhe zhvillimeve të tjera makroekonomike.
FMN thekson se misioni ka gjetur se cilësia e të dhënave që raporton Banka e Shqipërisë është e lartë dhe ka rekomanduar që banka të fillojë hartimin dhe publikimin e serive të statistikave monetare dhe financiare nga marsi 2020, (me të dhëna që prej janarit 2017) dhe llogari financiare vjetore për të gjithë sektorët nga fundi i 2019-s (për 2017 dhe 2018). Llogaritë e plota financiare të sektorit duhet të publikohen së bashku me bilancet financiare sektoriale (tashmë të publikuara), të cilat do të rrisin dobinë e të dy grupeve të të dhënave.
FMN konstaton se Banka e Shqipërisë publikon të dhëna të detajuara dhe të shpejta.
Misioni, së bashku me stafin e Bankës së Shqipërisë, diskutuan me Ministrinë e Financave dhe Ekonomisë (MFE) disponueshmërinë e të dhënave të bilancit për qeverinë qendrore. MFE këshilloi që autoriteti tatimor, Drejtoria e Përgjithshme e Taksave (GDT), të jetë në gjendje të sigurojë të dhëna më të hollësishme me periodicitet më të madh sesa të dhënat vjetore të disponueshme aktualisht. Misioni rekomandoi që BSH të koordinohet me DPT sa më shpejt që të jetë e mundur se si të merren të dhënat tremujore.
Misioni gjithashtu diskutoi me Institutin e Statistikave (INSTAT) dhe zbuloi se ata nuk kanë plane për të përpiluar llogaritë rrjedhëse dhe kapitale të sektorit përtej atyre llogarive që ato hartojnë aktualisht. INSTAT aktualisht përgatit prodhim vjetor dhe gjenerim të llogarive të të ardhurave nga sektori institucional, me një vonesë prej rreth 16 muajsh. Përtej kësaj, megjithatë, INSTAT nuk ka plan të caktuar për të zhvilluar llogaritë rrjedhëse të mbetura ose llogaritë e kapitalit. Gjatë misionit INSTAT theksoi se kjo mund të varet nga të dhënat dhe disponueshmëria e burimeve dhe nuk mund të bëjë asnjë angazhim në këtë pikë. Pa burime shtesë, përpilimi i këtyre llogarive tremujore të sektorit nuk ka gjasa të bëhet për disa vjet, thotë FMN në raport.
Të llogaritet valuta në qarkullim
Një prej rekomandimeve të FMN-së është që Banka e Shqipërisë të tentojë të llogarisë valutën që qarkullon jashtë kanaleve bankare në vend, e cila sot nuk është e disponueshme. “BSH të shikojë përqasjen e ndjekur nga vendet e tjera ku ekziston bashkë-qarkullimi i monedhave të huaja dhe vendase për të eksploruar metodologjinë që mund të jetë përshtatur për të marrë vlerësime të vlerës së valutës së huaj që qarkullon jashtë sistemit bankar. Pasi të jetë kryer një studim i tillë, misioni rekomandoi që BSH të krahasojë rezultatet me ato që dalin nga aplikimi i raportit të vlerës së parave në lekë jashtë sistemit bankar në Shqipëri me vlerën e depozitave në lekë në sistemin bankar në Shqipëri me raportin e vlerës së euros në depozitë në banka për të nxjerrë një vlerësim të vlerës së euros të mbajtur në para, jashtë sistemit bankar. Duke pasur parasysh përdorimet e ndryshme të lekut dhe euros në Shqipëri do të ishin të nevojshme, disa rregullime në raportin e llogaritur bazuar në lekun në qarkullim dhe depozitat”, rekomandon FMN.
