Në qytetin e Dritës, ishte nata e errësirës

Nga Pierre Brançon

 Në një tren që mbërriti vonë natën e së premtes në Gare de l’Est, stacionin e madh të Parisit lindor, pasagjerë të shokuar shkëmbenin mesa duket shikime empatike, ndërsa kishte nga ata që qenë me fat, pasi arritën të merrnin njëfarë sinjali për ta ndarë përmes smartfonëve me fqinjët e tyre. Kishte shumë vështrime dhe pak fjalë – dhe pastaj vetëm sa për të njoftuar ngjarjen e fundit të tmerrshme. Shpërthime në Stade de France. Pengje në Bataclan. Ashtu si njerëzit në Nju Jork dhe Uashington në vitin 2001, Mumbai në vitin 2008 dhe vetë Parisin e 10 muajve më parë me sulmet vdekjeprurëse ndaj “Charlie Hebdo”, njerëzit e këtij qyteti hynë në botën surreale – të dhunës së tmerrshme e të pakuptimtë terroriste.

Zhurma e shpërthimeve dhe sirenave kontrastonte dukshëm me atë që shumë parisienë e përshkruajnë si të frikshme heshtjen jonormale të rrugëve, që janë zakonisht plot jetë, sidomos të premteve në mbrëmje. Parisi e pa shtetrrethimin e tij të parë të detyrueshëm që nga viti 1944. “Është absolutisht i vdekur”, u shpreh Sam Champion, menaxher i “Weather Channel”, që ndodhet në kryeqytetin francez për një samit të veçantë mbi klimën, së bashku me ish-zv.presidentin amerikan, Al Gore. “S’mund të shihni asnjë lëvizje të vetme, që të mos jetë e mbikëqyrur.”

Pak minuta para se policia franceze të fillonte sulmin mbi sallën emblematike të koncerteve Bataclan, pranë Sheshit të Republikës (dhe vetëm 200 metra nga ndërtesa ku ndodhën vrasjet në zyrat e revistës “Charlie Hebdo”), kalimtarët e tronditur ishin të kufizuar nga një kordon policor, ndërsa njerëzit që jetojnë në atë lagje po përpiqeshin të kërkonin ndihmën e policisë për mënyrën më të sigurt për të shkuar në shtëpi. Në një kohë që stacionet e metrosë u shndërruan në postblloqe, me tre ose katër policë në çdo platformë.

Zhurma e madhe e sirenave – makinat dhe furgonët e policisë, zjarrfikësit, mjekët e emergjencës, ambulancat e Kryqit të Kuq – bënë kudo jehonë. Dhe sigurisht me smartfonët në duar, njerëzit bënin foto ose xhironin video … Por me rëndesën, trishtimin apo tmerrin në sytë e tyre.

Familjet parisiene po e telefonin çmendurisht njëri-tjetrin ose duke u përpjekur për të kapur linjën. “Ku je tani?”, “Shko në shtëpi, mos përdor metronë, mos qëndro në rrugë”. Stacionet e metrosë u mbyllën njëra pas tjetrës, teksa po kalonin orët e natës. Në fillim, disa stacione rreth Oberkampf-it – që përdoren për të shkuar në ndonjë koncert në Bataclan. Pastaj linja numër 3 dhe e gjithë linja nr. 5. Parisi nuk ishte kurrë i shkretuar në një natë të premteje. Taksitë duket se janë zhdukur. Njerëzve u duhej të ecnin mbi 1.5 kilometra për të marrë stacionin më të afërt në Place de la Bastille, ku një mesogrua kishte humbur rrugën, e ngarkuar me çanta ushqimore dhe në kërkim për t’u lidhur me pasagjerët e tjerë, në përpjekje për të kuptuar se çfarë duhet të bënte nesër. “Unë gjithmonë e kam thënë se jemi në luftë”, përsëriste ajo, a thua sikur kjo shpjegonte çdo gjë. Parisienët, të cilët zakonisht nuk flasin me njëri-tjetrin, filluan të socializohen.

Unë eca përreth dy kilometra në stacionin e metrosë në Bastijë me dy miqtë e mi të rinj – një adoleshent afrikan që qeshi kur po shihte qindra njerëz që vraponin në rrugë (ai mendonte se e kishin nga frika, por shumë prej tyre kërkonin në përgjithësi të kapnin metronë e fundit), dhe një tjetër, me origjinë nga Afrika e Veriut, që më pyeste se cila ishte mënyra më e mirë për të shkuar në Bobigny, në veri të Parisit, pasi linja e tij e metrosë ishte mbyllur. Vetëm pas orës një të mëngjesit, dritat e Kullës Eiffel u fikën për të nderuar dhjetëra të vdekurit. Për Qytetin e Dritës, ajo e mbrëmshmja ishte një natë e errësirës.