Përgjithmonë të terrorizuar nga Saliu

Nga Andrea Stefani

Erdhi në politikë me premtimin për të bërë diçka krejt ndryshe nga Enver Hoxha por ka mbi 25 vjet që ka mbetur në krye të politikës  po si ish-diktatori. Ku duhet kërkuar sekreti i kësaj udhëheqsie aspak demokratike, jo vetëm për nga tejzgjatja, e Sali Berishës? Mbi të gjitha tek terrorizimi që ai  ju ka bërë ndërkombëtarëve, europianëve dhe amerikanëve, me destabilitet. Nga ky terrorizim ka rrjedhur edhe pandëshkueshëmria për të.

Fillesa e këtij kalvari për Shqipërinë duhet kërkuar në marsin e vitit të mbrapshtë ’97 kur shqiptarët, të rrënuar finaciarisht nga kolapsi i disa skemave piramidale, vërshuan në protesta në shumë qytete të Shqipërisë, duke kërkuar largimin nga pushteti të Sali Berishës, në atë kohë President i shtetit. Kërkesa nuk qe as tendencioze dhe as e inspiruar politikisht nga një opozitë e shtypur dhe thuajse e marrë fund. Ajo bazohej në faktin e gjithëditur se Berisha kishte toleruar  me populizëm dhe për vite me radhë aktivitetin e kompanive mashtruese. Madje, siç e akuzoi më vonë edhe dora vetë Genc Ruli, ai qe bërë pengesë për mbylljen në kohë të “fajdeve” gjë që do kish shmangur edhe katastrofën. Për këtë shkak, shqiptarët shikonin te Berisha kryefajtorin e fatkeqësisë së tyre prandaj kërkonin largimin e tij nga pushteti.

Edhe pse e kish humbur krejt legjitimitetin (nuk mund të jetë i tillë një qeveritar përgjegjës për falimentimin e gjysmës së popullsisë që duhet ta mbrojë) ndryshe nga çdo kish reaguar një qeveritar demokrat, Berisha shpalosi natyrën e vërtetë të një autokrati që nuk e dorëzon pushtetin pa gjak. U përpoq të mbajë pushtetin ushtarakisht duke organizuar një operacion në Jug të vendit kundër popullsisë së revoltuar. Por meqenëse dështoi, tentoi përçarjen e vendit Veri-Jug dhe luftën civile duke armatosur paramilitarë. Një skenar që u shmang vetëm në sajë të ndërhyrjes me ushtri të komunitetit ndërkombëtar.

Edhe pse me një kosto të madhe ekonomike e sociale, shoqëruar me disa mijra të vrarë, shteti i shpëtoi një çarjeje vështirë të pariparueshme por, mjerisht, ndërkombëtarët nuk i shpëtuan, që nga ajo kohë, terrorit lidhur me aftësinë dhe vendosëmrinë e Berishës për të rrënuar stabilitetin kur ja lypte nevoja. Jo rastësisht, ndërsa vizitonte Tiranën në ato ditë të vështira, Romano Prodi porosiste: Stabilitet, Stabilitet, Stabilitet! Kjo do të qe për Shqipërinë trinia e shenjtë. As liria, as drejtësia dhe as demokracia. Që nga ai moment u vulos edhe jetëgjatësia e lidershpit të Berishës, sfiduese për një demokraci, sepse ai do të bëhej i paprekshëm nga ligji.

Pas këtaj, sa herë që do të kishte një tentativë, sado të vogël, për ta bërë Berishën të jepte llogari para ligjit për bëmat e tij apo bashkëpunëtorëve të tij, nga ndërkombëtarët do të mbërrinin sinjale që do ja ndalnin dorën drejtësisë. Kështu ndodhi kur pushteti i majtë u përpoq të ndëshkojë krimet e vitit ’97. Jo vetëm nuk u vu nën akuzë por edhe kur një gjë e tillë ndodhi me nja 6 bashkëpunëtorë të tij, Berisha u tolerua të organizojë protesta “demokratike” kundër drejtësisë. Përse? Sepse ndërkombëtarët ishin bindur se nëse preket Berisha prekej stabiliteti nga që ai ishte në gjendje “t’i vinte flakën Shqipërisë”.

Berisha nuk u vu nën akuzë as kur pas vrasjes së Azem Hajdarit, mjaft të dyshuar se e ka nxitur ai vetë, frymëzoi një sulm të armatosur mbi institucionet e shtetit. Krimi shtetëror ishte sheshit por ndërkombëtarët këmbëngulën (këtë e ka pohuar publikisht edhe ish-kryeministri i asaj kohe Pandeli Majko), që Berisha nuk duhej prekur se do të rrezikohej stabiliteti.

Por Berisha nuk u vu nën akuzë as kur mu para dritares së zyrave të tij, organizoi, në 21 janar, vrasjen e 4 protestuesve të pafajshëm dhe plagosjen e shumë të tjerëve. Nuk u vu nën akuzë edhe pse gënjeu hapur duke akuzuar opozitën për grusht shteti, edhe pse pengoi prokurorinë në kryerjen e hetimeve, edhe pse shantazhoi kryeprokuroren dhe Presidentin e Republikës, edhe pse fshiu serverat e kamerave të Kryeministrisë, edhe pse hodhi poshtë ekspertizën e FBA për “rikoshetat”. Përse? Përsëri se po të prekej Berisha do të prekej stabiliteti. Dhe stabiliteti, për disa ndërkombëtarë,  paska më shumë rëndësi se drejtësia!

Që nga viti i mbrapshtë ’97 ndërkombëtarët vuajnë nga fiksimi se Berisha e destabilizon Shqipërinë (në fakt tashmë kjo është një përrallë) nëse dikush do të tentonte që edhe ai, të jepte llogari për drejtësisë si të gjithë shtetasit e tjerë. Jo, stabiliteti e kërkon që Berisha, dhe për rrjedhojë edhe një dorë kriminelësh që ai i mbron nga që kanë kryer krime të inspiruar prej tij, duhet të mbeten të paprekshëm nga ligji. Kur kërcënohet destabiliteti, në djall të vejë drejtësia! Eshtë një “collateral damage” i pashmangshëm. Prandaj dhe ndërkombëtarët, shihet qartë, se kanë vendosur ta bëjnë reformën në drejtësi në bashkëpunim me Berishën. Prandaj ndërkombëtarët i këmbëngulin Ramës që reforma në drejtësi duhet bërë në konsensus me Berishën dhe Bashën. Dhe japin modelin: Si dekriminalizimi! Prandaj ambasadori amerikan Lu, i shkon në zyrë Berishës për t’i dorëzuar personalisht opinionin e Komisionit të Venecias. Por ç’konsensus për drejtësinë mund të ketë më kryefajtorët e Gërdecit dhe 21 janarit? Një konsensus ( në fakt një pazar) që do themelonte një drejtësi të pa interesuar për ndëshkimin kryefajtorëve të megakrimeve të derisotme. Një drejtësi që vetëm drejtësi nuk do të qe. E megjithatë ja vlen sepse për Shqipërinë është, të paktën në mendjen e  disa ndërkombëtarëve të terrorizuar që nga viti ‘97, më i rëndësishëm stabiliteti. Dhe po e rrezikove Berishën me drejtësi ai e rrënon stabilitetin. Prandaj në djall drejtësia! Vetëm pikëpyetja e që mbetet është kjo: A mund të ketë stabilitet pa drejtësi?!