Qumështi, dhjetë dyshime, dhjetë përgjigje
Qumështi dhe prodhimet e tij sa të demonizuara aq edhe të pakuptueshme. Kërkimet shkencore tregojnë se ai mund të jetë i rrezikshëm nëse me të abuzohet, ashtu si edhe me ushqimet e tjera. Ja se çfarë duhet të dini tjetër
Të pimë apo të mos pimë qumësht?! Ashtu siç ndodh shpesh, kur bëhet fjalë për ushqime të cilat përfshijnë aspekte etike ose besime pak a shumë të bazuara, rriten edhe dyshimet. Ja një listë me argumentet më të përhapura në favor dhe kundër përdorimit të këtij ushqimi me origjinë shtazore. Por si qëndron e vërteta? Në shumicën e rasteve, është si gjithmonë, e vërteta më e madhe qëndron në mes.
- A është e vërtetë se pirja e qumështit në moshë të rritur është e panatyrshme?
“Qenia njerëzore është e vetmja ‘kafshë’, e cila vazhdon të pijë qumësht edhe pas shkëputjes së ushqyerjes me gji”, dëgjojmë të thuhet shpesh për të theksuar se nuk duhet të konsumojmë qumësht. Por në fakt, “një shembull i rëndësishëm i një mutacioni të dobishëm, që ka ndodhur përgjatë evoluimit njerëzor, është aftësia për të konsumuar laktozë në moshën e rritur”, kjo sipas mjekut gjenetist, Luca Cavalli Sforza.
- A është e vërtetë se konsumimi i qumështit mund të favorizojë sëmundjet kardiovaskulare?
Qumështi përmban yndyra shtazore dhe si i tillë, sipas kritikuesve të tij, favorizon sëmundjet kardiovaskulare. Por ndërkohë, studimi i publikuar te “American Journal of Clinical Nutrition” dhe i kryer nga studiuesit holandezë të Universitetit të Wageningenit, tregon se si pirja e qumështit redukton si rrezikun nga hipertensioni, ashtu edhe atë të goditjeve në zemër. Nga e gjithë kjo mund të dilet në përfundimin se nuk janë yndyrat shtazore ato të rrezikshmet, por abuzimi që bëhet me marrjen e tyre, siç ndodh me të gjitha llojet e ushqimeve, shtazore apo vegjetale qofshin ato.
- Qumështi u bën mirë apo keq kockave?
Një tjetër bindje shumë e përhapur është ajo sipas së cilës, qumështi acidifikon gjakun dhe është shkaktar i osteoporozës. Duhet theksuar se futja e substancave acide dhe bazike, nuk e ndryshon PH në gjak, i cili qëndron stabël në 7,4.
Nëse kjo nuk do të ndodhte, ne mund të vdesim në pak minuta. Pra organizmi ynë është ndërtuar nga një sistem i tillë ekuilibri, i cili është në gjendje të “trajtojë” substancat, si ato acide edhe bazike, në mënyrë që të neutralizoheshin dëmtimet e mundshme.
- Konsumimi i shumtë i qumështit mund të shkaktojë gurë në veshka?
Një studim i kryer nga Universiteti i Parmës dhe i publikuar në “New England Journal of Medicine”, ka evidentuar se si gurët në veshka nuk lidhen aspak me konsumimin e qumështit dhe të nënprodukteve të tij.
- A është e rrezikshme që qumështi të pihet i papërpunuar?
Rasti i qumështit të papërpunuar (të zier) shpërtheu në dhjetorin e vitit 2008 me përhapjen e distributorëve të qumështit të menaxhuar nga fermerët, ku u verifikuan raste të helmimit me E.Coli O 157.
Rrezikshmëria e qumështit krudo vjen nga kontaminimi potencial bakterial, që mund të ndodhë gjatë mjeljes e që mund të shkaktojë një shumëllojshmëri të sëmundjeve, duke përfshirë antraksin e brucelozës, tuberkulozin, salmonelën etj. Pra, para se ta konsumoni valojeni mirë.
- A e stimulon zhvillimin e tumoreve kazeina (proteina) e qumështit?
Një studim mbi këtë përgjigje është trajtuar shumë nga “China Study” (studimi kinez), ku mjaft eksperimente janë realizuar te minjtë laboratorikë dhe kjo gjë rezultonte të ishte e vërtetë, pra, proteina e qumështit me emrin kazein, zhvillonte tumoret te këta minj.
Por këtë gjë e ka vënë në dyshim Andrea Ghiselli, mjeku i fushës së ushqyerjes dhe drejtuesi i studimit Inran: “Studimi nuk korrespondon aspak me realitetin. Ai është kryer 40 vjet më parë dhe tashmë është mohuar nga literatura aktuale. Të gjitha udhëzimet aktuale të komunitetit shkencor janë kundër”. Në raportimin prestigjioz të “World Cancer Research Fund/American Institute for Cancer Research”, nuk evidentohet asnjë lloj lidhjeje mes konsumimit të qumështit dhe kancerit të vezoreve.
- A të shëndosh qumështi?
Qumështi mund të shkaktojë rritje të peshës në bazë të sasisë së konsumuar, konfirmon një studim i kryer nga Shkolla e Mjekësisë së Harvardit. Por një studim tjetër i publikuar në “Medicine and Science in Sport and Exercise”, ka theksuar se pirja e qumështit në vend të ujit gjatë bërjes së ushtrimeve fizike, rrit masën muskulare dhe ul atë yndyrore. Ndërkohë, një hulumtim tjetër i “International Journal of Obesity” ka demonstruar se konsumimi në masë të madhe i qumështit dhe nënprodukteve të tij, me kalimin e kohës shkakton një rritje të vogël të peshës dhe sidomos të belit.
- Më mirë qumështi i freskët apo ai i konservuar?
Në rastin e qumështit të konservuar ju do të fitoni në kohë, por do të humbni në cilësi. Valimi i tij nga kompanitë e përpunimit dhe të ambalazhimit, në temperatura të mëdha (në mënyrë që të mos prishet për 4-5 ditë), shkakton humbjen e përqindjeve të shumë vitaminave (A,C, B1, B6,B12).
- Qumësht për të tërë jetën apo me moderim? Cili është konsumi ideal?
Udhëzimet shkencore për një ushqyerje të shëndetshme rekomandojnë konsumimin e qumështit dhe të nënprodukteve të tij për të gjithë jetën. Për sa i përket konsumit ideal, ju duhet të pini tre racione në ditë (375 ml) qumësht ose kos, si dhe të hani tre racione djathë (100 gr) në një javë.
- Ata që janë intolerantë nga laktoza, duhet ta eliminojnë fare qumështin nga dieta e tyre?
Kjo varet nga organizmi i çdokujt që vuan nga intoleranca e laktozës. Pra është specifike. Ndaj përgjigjja më e mirë për këtë rast janë analizat te mjeku specialist.
