Shifra e frikshme e borxhit real të Shqipërisë
Përllogaritjet e Fondit Monetar Ndërkombëtar tregojnë se, zgjerimi i mbulimit me raporte fiskale të korporatave publike do të çojë në rritje të ndjeshme të borxhit dhe deficitit.
Po të ndodhte kjo detyrimet e sektorit publik do të arrinin në rreth 119 për qind të PBB-së, ndërsa ato të qeverisjes së përgjithshme (borxhit dhe llogaritë e pagueshme) do të arrinin në rreth 83 për qind të PBB-së, referon Fondi Monetar Ndërkombëtar në raportin e fundit mbi Transparencën Fiskale.
Në vitin 2013, Banka e Shqipërisë dhe korporatat e tjera publike (përfshirë kompanitë e energjisë elektrike) shënuan një humbje me 6.8 për qind të PBB-së, krahasuar me 5.2 për qind të deficit që krijoi qeveria e përgjithshme. Edhe pse detyrimet e korporatave publike janë të konsiderueshme, ata nuk janë shuma të larta krahasuar me standardet ndërkombëtare, raporton Fondi.
Qeveria ka hyrë garant për borxhet që kanë marrë ndërmarrjet në pronësi të saj të tilla ( KESH, OSHEE, ujësjellës etj), por nuk ka asnjë raport mbi financat e korporatave publike, vlerëson FMN.
Bilancet dhe pasqyrat financiare të korporatave të veçanta publike, si edhe të kompanive të tjera aksionare, janë botuar përgjithësisht tek Qendra Kombëtare e Regjistrimit.
Pronësia e 255 korporatave publike është shpërndarë ndërmjet ministrive të ndryshme dhe pushtetit vendor.
Ministria e Ekonomisë është përgjegjëse për administrimin e pronës publike, por kjo nuk përgatit pasqyrat financiare të konsoliduara të korporatave publike dhe për pasojë nuk dihet se sa është i ekspozuar portofoli i qeverisë ndaj kompanive publike, vëren FMN.
“Korporatat publike kanë krijuar rreziqe të mëdha fiskale. Edhe pse sektori është më i vogël se në shumë vende të avancuara evropiane, qeverisja dhe përformanca financiare e kompanive është e dobët. Ata operojnë sipas ligjit tregtar, por disa, veçanërisht ato të energjisë elektrike dhe sektorët e ujësjellësit janë me humbje dhe i janë drejtuar buxhetit të shtetit duke marrë financime të tërthorta nga buxheti” konstaton FMN, citon Monitor.
Sektori i energjisë elektrike ende është në telashe të mëdha pas privatizimit të dështuar. FMN vlerëson se sektori pritet të ketë nevojë për mbështetje buxhetore deri në vitin 2019.
