Studimi i KE-së, çfarë po e pengon zhvillimin e hidroenergjetikës në rajon e Shqipëri
Ka shumë arsye për mungesën e zhvillimit të sektorit hidroenergjetik në Ballkan, përfshi këtu edhe Shqipërinë. Është Komisioni Europian që ka realizuar një studim mbi zhvillimin e sektorit hidroenergjetik e ku rendit potencialin e munguar, si dhe hapat që duhet të ndërmarrin qeveritë.
Për këtë qëllim, në fund të muajit mars, në Podgoricë pritet të mbahet takimi i parë ku do të marrin pjesë Shqipëria, Mali i Zi, Maqedonia, Kosova, Serbia dhe Bosnjë – Hercegovina.
Sipas studimit, ndër arsyet e mungesës së zhvillimit janë: ndryshimet politike dhe institucionale që e kanë bërë planifikimin më të ndërlikuar, mungesa e financimeve nga ana e investitorëve, si dhe ndryshimet e shpeshta ligjore dhe kompleksiteti i tyre.
Ka pasur raste, thuhet në studim, që zhvillimi i tyre është penguar edhe nga shoqëria civile e organizatat joqeveritare (përfshi këtu edhe Shqipërinë) për shkak të ndikimit që mund të kishin në zonat e mbrojtura, parqet kombëtare etj.
“Nisur nga zhvillimi i mundshëm i këtij sektori mund të thuhet se në Ballkanin Perëndimor ka mundësi që të ngrihen rreth 350 projekte hidroenergjetike të gjelbra me kapacitet më të madh se 10 MW”, thuhet në studimin e realizuar nga KE-ja.
Qëllimi i tij është që të garantojë balancën e zhvillimit mes hidrocentraleve të mundshme që mund të ndërtohen dhe ndikimit sa më të ulët të tyre në mjedis.
Në rajonin e Ballkanit Perëndimor (WB6), thuhet në studim, ka ende mundësi të pashfrytëzuara për të gjeneruar elektricitet nga burimet hidrologjike. Bazuar në disa burime vlerësohet se potenciali hidro i pashfrytëzuar varion nga 60-90%. Ka dallime të mëdha nga njëri shtet në tjetrin. Kështu për shembull, në Kosovë, sasia e instaluar nuk është më e madhe se 57 MW (0.7% e totalit të WB6), në Maqedoni kjo shifër është në 610 MW (7.2%) e totalit, në Mal të Zi në 676 MW (8.0%), në Shqipëri në 1,824 MW (21.6%), në Bosnjë – Hercegovinë në 2,139 MW (25.4%) dhe në Serbi në 3,122 MW (37.0%).
Kapaciteti total i instaluar në të gjashtë vendet e Ballkanit është 8,427 MW, nga të cilat 8,005 MW (95.0%) në 54 hidrocentrale me fuqi më të madhe se 10 MW, ndërsa pjesa e mbetur 422 MW (5.0%) janë fuqi e instaluar e 206 HEC-eve me fuqi më të vogël se 10 MW.
E pavarësisht këtyre shifrave këto impiante arrijnë të sigurojnë vetëm 5% të energjisë së gjeneruar.
Kjo tregon se edhe pse rajoni ka burime të mjaftueshme ujore, gjatë 25 viteve të fundit zhvillimi ka qenë i ulët, ai ka mbetur i skeduluar në strategji e dokumente kombëtare, edhe pse rajoni njihet për numrin e madh të ekspertëve të fushës.
