A është e mundur të planifikohet jeta pas Putinit?
Diskutimet se si mund të duket një Rusi pas Putinit kanë qenë në rritje për disa kohë, edhe nëse një koncept i tillë mbetet për momentin një mendim i dëshiruar. Nga njëra anë, të imagjinosh Rusinë pa Putinin mund të shihej si një formë terapie, një përgjigje ndaj ndjenjës së mungesës së shpresës totale përballë një lufte gjithnjë e më të tmerrshme. Nga ana tjetër, sundimit të Putinit një ditë do t’i vijë fundi dhe Rusia duhet të fillojë të përgatitet për këtë.
Historia dhe politika në Rusi janë shumë të personalizuara dhe humbja ose largimi i ndonjë lideri ka të ngjarë të ndezë një trajektore të re për vendin. Vdekja e Stalinit solli shkrirjen, ndërsa rrëzimi i Hrushovit një dekadë më vonë çoi në epokën e stagnimit të Brezhnjevit, e cila përfundimisht i la vendin axhendës së reformës së Gorbaçovit.
Kohët e fundit, vendimi i Dmitry Medvedev për të mos kërkuar një mandat të dytë presidencial i hapi Putinit rrugën për t’u kthyer në postin e lartë dhe shënoi fundin e politikës ruse të normalizimit dhe agimin e autoritarizmit.
Putinit një ditë do t’i duhet të tërhiqet nga posti i presidentit, pa marrë parasysh se sa shumë anëtarë të elitës ruse mund të tallnin veten se ai është disi i pavdekshëm. Sapo Putini të shkojë, shumë do të ndryshojnë dhe historia ruse na mëson se edhe nëse Putinizmi i kalon Putinit, nuk do të zgjasë shumë: udhëheqësi i ardhshëm rus pothuajse me siguri do të detyrohet të liberalizohet për të siguruar mbijetesën e tyre.
Por do të jetë më e vështirë për rusët të dalin nga vorbulla e totalitarizmit hibrid sesa për gjermanët apo spanjollët. Regjimi i Putinit tani ekziston vetëm si një mjet për vetë-ruajtje – i cili, në këtë fazë të vonë të ciklit të tij jetësor, kërkon luftë. Të tërhiqesh nga konflikti ushtarak do të nënkuptonte dhënien e pushtetit te të tjerët, prandaj sfida e parë për çdo pasardhës të Putinit do të jetë refuzimi kategorik i militarizmit.
Pavarësisht asaj që thonë propagandistët e Kremlinit, armiku nuk është në portat e Moskës dhe Rusia nuk është në rrezik të pushtimit të huaj. Në të vërtetë, e kundërta është rasti pasi marka e skaduar e Putinizmit e ka lënë vendin në të njëjtin nivel me Korenë e Veriut për sa i përket tërheqjes së investitorëve.
Asnjë ndihmë nuk mund të pritet nga Perëndimi në tranzicionin rus pas Putinit, duke i bërë të diskutueshme krahasimet me gjermanët pas Luftës së Dytë Botërore. Në vend të kësaj, rusët do të duhet të përfshihen në një proces të vetë-ekzaminimit për të luftuar injorancën e tyre historike të imponuar nga regjimi dhe të punojnë shumë për të rivendosur institucionet e gërryera të vendit. Megjithatë, liberalizimi do ta detyrojë Rusinë të llogarisë me të kaluarën e saj, të vendosë njëherë e mirë se ku qëndrojnë kufijtë e saj kombëtarë, të përballet me përgjegjësinë e saj morale dhe financiare ndaj Ukrainës dhe të përballet me fajin e saj kolektiv dhe përgjegjësinë kolektive për luftën.
Për më tepër, pas dekadash ekzistence në një dietë të teorive të egra konspirative rreth rusofobisë dhe poshtërimit të vendit në duart e Perëndimit, rusët do të duhet të përballen me taksën psikologjike që kjo ka sjellë mbi popullsinë në tërësi.
Elitat janë diskredituar. Megjithatë, edhe në Gjermaninë e pasluftës, ish-anëtarët e Partisë Naziste mbanin poste të larta administrative, madje edhe politike. Është e pamundur të parashikohet se si do të bien kartat, por shpejtësia e rimëkëmbjes së Rusisë nga thellësitë morale dhe politike në të cilat ka rënë varet nga cilësia e atyre që përpiqen ta tërheqin vendin nga ajo.
Gjermania ishte me fat; kishte Adenauerin dhe Erhardin, ndërsa Spanja kishte mbretin Juan Carlos. Rusia ka një stol mbresëlënës zëvendësues që vuan dënimin me burg dhe jeton jashtë vendit, dhe megjithëse mund të jetë i vogël, ai mbetet një shkak për optimizëm.
Në kohën kur debati ishte ende i mundur në Rusi, opozita shpesh ishte subjekt i talljeve për kritikat e vendimeve të qeverisë pa paraqitur ndonjë alternativë. Refuzimi i gabimeve të së kaluarës dhe mohimi i regjimit të vjetër do të jenë akte të nevojshme për çdo udhëheqje të ardhshme që synon të avancojë një axhendë për një Rusi pas Putinit, siç ishte rasti në vitet e fundit të perestrojkës.
Ku po shkojmë? Epo, përpara se Rusia të shkojë diku, së pari do t’i duhet të bëjë një shkëputje të plotë me Putinizmin. Më pas mund të fillojë të çmontojë vargun e ligjeve autoritare që janë futur në dekadën e fundit dhe t’i kthehet shtetit të së drejtës dhe rendit kushtetues.
Kjo do të jetë hera e njëmbëdhjetë në historinë ruse që tentohet kjo arritje, por asgjë nuk mund të bëhet për këtë. Tani duhet të rindërtojmë sistemin tonë politik, ta mbushim atë me njerëzim dhe të rindërtojmë fibrën morale të kombit tonë. Mund të mos jetë hera e fundit që do të detyrohemi ta bëjmë këtë, por përsëritja është nëna e të mësuarit./The Moscow Times/
