Përvjetori i 239-të i Amerikës

(OBAMA :”…të gjithë ne jemi krijuar të barabartë, të pajisur nga krijuesi ynë me të drejta të patjetërsueshme, përfshirë të drejtën për të jetuar, për të qenë të lirë dhe për të kërkuar lumturinë “)

Përvjetori i pavarësisë së një vendi, nëse vërtetë është një kremtim i ndier në thellësi të ndërgjegjes së një kombi, shkon detyrimisht përtej të qenit thjesht një përkujtim. Aq më pak përkujtim i një date të caktuar në kalendar, e cila, me kalimin e viteve, domosdoshmërish do të pësojë zbehjen e domethënies së saj. Për këtë arsye madhore, përvjetorët e pavarësisë kthehen në rastin më sublim për të kthyer kokën pas e për të reflektuar. Reflektim me përgjegjësi, pavarësisht se 239 vite, si në kremtimin e sotëm madhor të lindjes së shtetit amerikan, shkojnë bindshëm përtej asaj çfare ka në dorë një individ, qoftë ky një qytetar i thjeshtë amerikan apo një banues i Shtëpisë së Bardhë.   …. Në këtë ditë-theksoi Presidenti Amerikam Obama ne pershendetjen e tij- ne përkujtojmë se si 239 vite më parë, themeluesit tanë shpallën pavarësinë tonë, duke deklaruar se si të gjithë ne jemi krijuar të barabartë, të pajisur nga krijuesi ynë me të drejta të patjetërsueshme, përfshirë të drejtën për të jetuar, për të qenë të lirë dhe për të kërkuar lumturinë. Por ,kjo shkon edhe përtej asaj çfare ka në dorë edhe një brez i tërë, duke qenë se një arritje e madhe epokale, apo një ndalesë a stepje në rrjedhën e historisë, nuk mund të jetë kurrsesi përgjegjësi e atyre që sot i trashëgojnë të tilla veprime nga e shkuara. Por ja që përvjetorët, aq më shumë ato shekulloret, janë momente kulminante, në të cilët, brezat e tanishëm, ndjejnë mbi krye peshën e rëndë të historisë. Brezat e tanishëm ndihen të mbuluar me përgjegjësi, qofshin këto merita a po jo, edhe të paraardhësve të tyre. Pikërisht për këtë arsye, të cilën nuk hezitoj ta quaj përsëri madhore, vështrimi ndaj së shkuarës, të cilin një përvjetor me gjasa mundet veç ta nxisë e madje ta përforcojë, është edhe moment ndarjeje përgjegjësish, moment në të cilin një komb bën “llogaritë shtëpiake të përvitshme”, bilancin e arritjeve te veta. Prandaj në këtë festë,amerikanet nuk mund te rrine pa kujtuar dhe uruar të gjithë ata që shërbejnë  në vendin e tyre,ne Amerike, dhe jashtë tij,sepse ata përfaqësojnë atë cka dita e sotme nënkupton. Gjithashtu edhe familjet e tyre. Ne festime te tilla ka  mirënjohje për shërbimin dhe për sakrificën e tyre.

Disa shekuj më vonë -theksoi Presidenti Obama- ne(SHBA) u shndërruam në një vend të madh, të fortë, dinamik dhe të larmishëm. Ne-theksoi Ai-i përkasim të gjitha racave, vijmë nga vende të ndryshme, kemi besime të ndryshme dhe besojmë në ide të ndryshme. Por besnikëria jonë ndaj kësaj deklarate  – kësaj ideje – është besimi që na lidh së bashku. Kjo është ajo që, nga shumë, na bën një.

Dhe ka qenë puna e brezave pasardhës për ta mbajtur këtë besim të sigurt duke bërë që fjalët e saj të aplikohen nga cdo amerikan. Njerëzit kane luftuar, protestuar, edhe kanë vdekur për këtë qëllim duke vërtetuar se si: amerikanë- fati nuk është shkruajtur për ne, por nga ne-theksoi Presidenti Obama..

.Pavarësisht se jemi pak më shumë se 25 vite nga rënia e murit të Berlinit, ngjarje e cila hapi një faqe të re në historinë e marrëdhënieve ndërkombëtare, që vec fenomeneve shoqeruese te globalizimit ne kete cerrekshekull,edhe pse u shfaqen fenomene te tjera te reja ,vecanerisht si ai i terrorizmit nderkombetar,roli e Amerikës në botë,i lidershipit te saj jo vetem qe nuk u ndal,por perkundrazi u be me dominues.Duke reflektuar e reaguar ne kohe ,edhe pra, thuajse, pas  tre dekadash nga fundi i bipolarizmit dhe Luftës së Ftohtë, SHBA-të mbeten i vetmi faktor shtetëror i cili, me ose pa vështirësi, mbulon me flamurin e pranisë së saj per liri dhe demokraci/, çdo cep politik, ekonomik apo kulturor të botës aktuale. Është kjo arsyeja tjetër madhore se përse 239 vjetori i themelimit të demokracisë amerikane “rastis” të jetë arsye kremtimi, vëmendjeje apo reflektimi jo vetëm për amerikanët po për krejt qytetarët e botës.

Kesisoj, 239 vjetori i lindjes në Amerikë të shtetit dhe demokracisë – kurrë më parë, por edhe pas, këto dy terma kurrsesi sinonimë s’kanë qenë kaq të ngjashëm, në të njëjtin vend, në të njëjtën kohë, për të njëjtin komb – na jep një rast interesant vëzhgimi nëse do të hidhnim një sy drejt Gadishullit tone  Ballkanik,dhe vendit tone Shqiperise. Sepse, e pazbehur asnjëherë, prania amerikane në këtë rajon atëherë kur duket se është rralluar, ka patur kërkesa të forta, nga vetë kombet ballkanase për t’u shpeshtuar. Këtu, nuk do të desha të prekja disa pika delikate, të cilat gjithmonë kanë nevojë për analiza të thella dhe të mirpeshuara, por nëse do të më duhej të jepja një përshtypje të shpejtë dhe të sinqertë, përherë është dukur sikur ballkanasit e shohin Amerikën si një kufi i largët por më dashamirës, sidomos nëse është i vënë në krahasim me një Europë e cila jo rrallë shihet si cinike, madje, nëse i referohemi një të shkuare të largme tashmë, dashakeqëse. E thënë me pak fjalë, të cilat nuk do të dëshiroja të linin hapësirë për keqkuptime, Amerika për ballkanasit,dhe vecanerisht per ne shqiptaret, ka marrë gjithmonë trajta më njerëzore, atëherë kur Europa është pikturuar si krijuese e ftohtë realpolitike. Me këto cilësi, me këto trajta të përfytyruara, duket se Shtetet e Bashkuara të Amerikës vazhdojnë të qëndrojnë në Ballkan edhe tani, kur bëhet fjalë për një afrim gjithmonë e më të ngushtë të vendeve të Ballkanit perëndimor me Bashkimin Europian. Krizat e brendshme, lëkundjet ekonomike, rreziqet apo derivacionet autoritariste, po ashtu si sukseset integruese apo përparimet cilësore në ekonomi të këtyre vendeve duket se kanë një metër gjykimi i cili niset nga interesi i vazhdueshëm i përtej Atlantikut. Përmirësimi i standardeve demokratike në Shqipëri, kontributi i vyer per arritjen e pavaresise se Kosoves,tejkalimi i përplasjeve politike e shpesh herë gjithë-etnike në Maqedoni ose Bosnje-Hercegovinë, paqësimi i mëtejshëm në kuadrin e bisedimeve Beograd-Prishtinë mbeten nën fokusin amerikan. Ashtu siç mbeten, e madje shumë më tepër se përpara fare pak vitesh, edhe futja e Ballkanit nën suazën e një bashkëpunimi më dinamik gjithë-perëndimor në hartën e re të telekomunikacioneve dhe rrugëve energjetike të cilat përfshijnë strategjitë e reja amerikane dhe europiane kundrejt zgjerimit të influencës ruse në Europën lindore dhe më gjerë. Interesante në këtë pikë është të vështrojmë edhe një rol të ri, më ngulmues, të Shteteve të bashkuara të Amerikës, natyrisht nëpërmjet aktivizimit aq të lëvdueshëm jo vetem të shërbimit të saj të jashtëm,por drejte-persedrejti ,te Presidentit OBAMA, në përballjen e krizës greke dhe të vështirësisë së dialogut mes qeverisë majtiste të Athinës dhe troikës së përbërë nga Bashkimi Europian, Banka Qëndrore Europiane dhe Fondi Monetar Ndërkombëtar. Roli i rëndësishëm i qeverisë amerikane në këtë institucion të fundit, ashtu si edhe në selitë e tjera të rëndësishme të rendit aktual ekonomik botëror, kanë bërë që, jo vetëm në rastin grek, por mandej edhe në Spanjë, Irlandë, Portugali apo Itali, Amerika të jetë përherë e pranishme dhe mbeshtetese per kapercimin e krizave

Megjithatë, pa mundur krejt të pasqyrojmë një pamje sado të përgjithshme të pranisë së SHBA-ve në rajon dhe duke u larguar paksa nga politikëbërja aktuale ndërkombëtare, do të më pëlqente të theksoja edhe diçka e cila e kurorëzon në mënyrë të përsosur kremtimin e këtij 239 vjetori të pavarësisë amerikane. Sepse, siç thonë anglo-saksonët, last but not least, ky përvjetor bie në të njëjtën kohë me një tjetër përvjetor, më të vogël në moshë, por aq madhor nga rëndësia. Bëhet fjalë për 25-vjetorin e firmosje së ligjit që u garanton të drejta të barabarta personave me aftësi të kufizuara, i cili po festohet anembanë shtetit tonë mik. Janë, e përsëris, dy përvjetore që ndryshojnë në moshë, por që kthehen në një karakteristikë të pamohueshme politiko-shoqërore të një kombi të tërë. Pasi përvjetori i firmosjes së deklaratës së pavarësisë më 4 korrik 1776 veç mund të përmbushet edhe më, në gjithë kuptimin e tij historik dhe njerëzor, nga gjithë brezi i drejtave themelore, që nga epoka e emancipimit racial në vitet ’60 të shekullit të shkuar, e deri në vazhdimësitë e sotme. Në këto të fundit, Ligji mbi të drejtat e barabarta të personave me aftësi të kufizuar ka një eko të veçantë, sidomos nëse flasim për atë çka një shembull i tillë mund të ndikojë edhe në përditshmërinë e vendit tone.. Në këtë trajtë, në Shqipëri ka ende shumë për të bërë, por s’mundet mos të përshëndesim, e të ndihemi të ngazëllyer nga një shembull i jashtëzakonshëm shpirti fisnik i cili vjen drejt e nga Ministria e Mirëqenies Sociale dhe Rinisë. Është shembulli i arritjeve të një zonje të nderuar, e cila në këtë mënyrë bëhet frymëzuese, tok me 25 vjetorin amerikan, të një aftësie të re, krejt të re, të jetës sonë të përbashkët, në politikë, në mirëqeverisjen administrative e shumë më tej. S’do ta teproja nëse, në këtë rast,ne se do të rishprehja  falënderimin,qe zoti Lu,Ambasadori i SHBA ne vendin tone,beri për zonjën e nderuar Bardhylka Kospiri,falenderim me te cilin duhet te bashkohemi te gjithe, ashtu edhe për shembullin e jashtëzakonshëm që vjen nga përtej Atlantiku.

GEZUAR 239 VJETORIN E DITLINDJES SE AMERIKES!