Edhe pse 100 vjeç, nobelisti Kissinger ende politikani më i diskutuar

Ish-sekretari amerikan i Shtetit, Henry Kissinger, i cili feston sot ditëlindjen e tij të njëqindtë, magjeps ende.

”Vizionar” për disa, “kriminel lufte” për disa të tjerë, “njeri i mençur” me një siluetë të lakuar, por ende i dallueshëm nga skeleti i madh i syzeve të errëta, Kissinger mbetet ende aktiv.

Ish-kreu i diplomacisë amerikane mori pjesë të martën në një ceremoni për 100 vitet e tij në Klubin Ekonomik shumë të zgjedhur të Nju Jorkut, duke fryrë qirinj mbi një tortë me çokollatë.

Daljet e tij publike janë bërë të rralla me kalimin e viteve, dhe më së shpeshti me video-konferenca si në Davos, janarin e kaluar, por për këdo që ka lënë gjurmë në politikën e jashtme të SHBA në gjysmën e dytë të shekullit XX, kjo jetëgjatësi është e jashtëzakonshme.

Dhe ai ruan, nga zyrat e tij në Nju Jork dhe firma e tij konsulente ”Kissinger Associates”, një atmosferë relative me elitën në Uashington dhe jashtë saj, përfshirë midis demokratëve ish-sekretaren e Shtetit Hillary Clinton, e cila tha një ditë “të mbështetemi në këshillat” e ”mikut të saj”.

– “Realpolitika” –

Një lojtar kyç në diplomacinë botërore gjatë Luftës së Ftohtë, ky fitues i çmimit Nobel për Paqen inicioi afrimin me Moskën dhe Pekinin në vitet 1970, me një vizion pragmatik të botës, një lloj “realpolitike” të stilit amerikan.

Në një shenjë se vizioni i tij për botën pothuajse nuk ka ndryshuar, ai tha të martën para mysafirëve të tij se SHBA duhet të mbrojnë “interesat e tyre jetike”.

“Ne duhet të jemi gjithmonë më të fortë për t’i rezistuar çdo presioni”, tha ai.

Ose edhe për luftën në Ukrainë kur ai mbron një armëpushim.

“Ne kemi arritur një pikë ku kemi përmbushur objektivin tonë strategjik. Përpjekja ushtarake e Rusisë për të thithur Ukrainën ka dështuar”, sipas tij.

Por, imazhi i njeriut me zërin e zhavorrtë dhe theksin e fortë të trashëguar nga origjina e tij gjermane mbetet i njollosur dhe i lidhur me faqet e errëta të historisë së SHBA, si mbështetja për grushtin e shtetit të vitit 1973 në Kili ose pushtimi i Timorit Lindor në 1975 dhe, natyrisht, në Vietnam.

– Bombardimet –

Ai në fakt nuk ka qenë kurrë i shqetësuar nga gjykatat, një ankesë që u hodh poshtë në 2004.

Në një hetim të botuar të mërkurën, ”The Intercept”, një faqe investigative gazetareske, pretendon në bazë të dokumenteve arkivore të Pentagonit dhe dëshmive nga të mbijetuarit se fushata e bombardimeve amerikane në Kamboxhia midis 1969 dhe 1973, arkitekti i së cilës ishte Henry Kissinger, ishte nënvlerësuar shumë duke shkaktuar shumë më tepër vdekje të civilëve sesa ishte pranuar më parë.

Historiani i Universitetit të Dhakës Muntassir Mamoon thekson se Kissinger “mbështeti aktivisht gjenocidin në Bangladesh” në 1971.

“Unë nuk shoh asnjë arsye për të lavdëruar Kissinger”, tha ai, duke shtuar se pikëpamjet e tij ndaheshin në shumë vende, përfshirë Vietnamin.

“Ironia është se ne kujtojmë se ai bëri paqe, por harrojmë gjithçka që ai bëri për të zgjatur luftën jo vetëm në Vietnam, por në Kamboxhia dhe Laos”, shton historiania Carolyn Eisenberg, nga universiteti ”Hofstra” në SHBA.

– Relaksimi –

Hebreu i ri gjerman Heinz Alfred Kissinger u lind më 27 maj 1923 në Furth, Bavari.

Ai u strehua në moshën 15-vjeçare në SHBA me familjen e tij përpara se të bëhej një amerikan i natyralizuar në moshën 20-vjeçare.

Djali i një mësuesi, ai iu bashkua kundërzbulimit ushtarak dhe ushtrisë amerikane përpara se të fillonte studimet e shkëlqyera në Harvard, ku dha edhe mësim.

Ai u vendos si fytyra e diplomacisë botërore kur republikani Richard Nixon e thirri atë në Shtëpinë e Bardhë në vitin 1969 si këshilltar për sigurinë kombëtare, më pas si sekretar i Shtetit dhe ai mbajti të dyja pozicionet nga viti 1973 deri në 1975, dhe mbeti edhe shefi i diplomacisë nën presidencen e Gerald Ford deri në vitin 1977.

Pikërisht atëherë, ai nisi zbutjen me Bashkimin Sovjetik dhe shkrirjen e marrëdhënieve me Kinën e Maos, gjatë udhëtimeve sekrete për të organizuar vizitën historike të Niksonit në Pekin në 1972.

Ai gjithashtu zhvilloi, gjithmonë në fshehtësinë më të madhe dhe paralelisht me bombardimet e Hanoit, negociatat me Le Duc Tho për t’i dhënë fund Luftës së Vietnamit.

Nënshkrimi i një armëpushimi me Vietnamin e Veriut i dha atij çmimin Nobel për Paqen në vitin 1973, një nga më të kontestuarit në historinë e këtij çmimi./ (nga Shaun Tandon dhe  Leon Bruneau)