Komiteti i Stabilizim-Asociimit: BE të caktojë datën e Konferencës së parë me Shqipërinë

Ambasadori i BE në vendin tonë Luigi Soreca vlerësoi ecurinë e rofomave të Shqipërisë.

Ndërsa Taluant Balla tha se pavarësisht përmbushjes së kushteve nga ana e Shqipërisë ne vijojmë të mbetemi peng i mosmarrëveshjve Bullgari-Maqedoni e Veriut.

Në mbledhje u diksutuan edhe çështje si progresi në sundimin e ligjit, duke përfshirë reformën në drejtësi dhe luftën kundër krimit të organizuar, trafikimit dhe korrupsionit; Të drejtat themelore, duke përfshirë të drejtat e pakicave dhe liritë e medias. Dialogu politik dhe reforma zgjedhore.

DRAFT REKOMANDIME

Komisioni Parlamentar i Stabilizim Asociimit BE-Shqipëri (KSA) zhvilloi mbledhjen e tij të 14-të në datat 23-24 shkurt 2022 në Tiranë, nën bashkëkryesimin e z. Taulant Balla për delegacionin e Kuvendit të Shqipërisë dhe z. Manolis Kefalogiannis për delegacionin e Parlamentit Europian.

U shkëmbyen mendime me:
– Sh.T. Z. Luigi SORECA, Shef i Delegacionit të BE-së në Shqipëri, në emër të Komisionit Evropian dhe Shërbimit Evropian të Veprimit të Jashtëm, në emër të Komisionit Evropian, dhe
– Sh.S. Znj. Olta XHAÇKA, Ministre për Evropën dhe Punët e Jashtme, në emër të Qeverisë së Shqipërisë.
Anëtarët e Komisionit Parlamentar të Stabilizim Asociimit trajtuan këto çështje:

• Gjendja e marrëdhënieve ndërmjet BE-së dhe Shqipërisë;
• Progresi në sundimin e ligjit, duke përfshirë reformën në drejtësi dhe luftën kundër krimit të organizuar, trafikimit dhe korrupsionit;
• Të drejtat themelore, duke përfshirë të drejtat e pakicave dhe liritë e medias;
• Dialogu politik dhe reforma zgjedhore;
• Shëndeti, duke përfshirë pandeminë COVID-19;
• Energjia, tranzicioni në një ekonomi të gjelbër dhe çështje mjedisore
• Bashkëpunimi rajonal.

Komisioni Parlamentar i Stabilizim Asociimit, në përputhje me rregullën 3 të Rregullores së tij të Procedurës dhe nenin 122 të Marrëveshjes së Stabilizim Asociimit BE-Shqipëri, i adreson rekomandimet e mëposhtme Këshillit të Stabilizim Asociimit dhe institucioneve të Shqipërisë dhe të BE-së. Bashkimi:

1. Nënvizon rëndësinë e avancimit të një perspektive të besueshme të anëtarësimit në BE si një faktor kyç për të ruajtur mbështetjen e publikut dhe përkushtimin ndaj zbatimit të vazhdueshëm të reformave gjithëpërfshirëse dhe transformuese; kujton mbështetjen që Parlamenti Evropian i ka dhënë rrugës evropiane të Shqipërisë, ndër të tjera në rezolutën e fundit të 25 marsit 2021, në të cilën shpreh mbështetjen e tij për thirrjen e Konferencës së parë Ndërqeveritare pa vonesa të mëtejshme; kujton raportin e Komisionit Evropian të datës 19 tetor 2021, i cili rithekson se Shqipëria ka vazhduar të përmbushë të gjitha kushtet e tjera dhe ka bërë progres të mëtejshëm, të konsiderueshëm, të qëndrueshëm në adresimin e prioriteteve të tjera të theksuara nga Këshilli; vëren me shqetësim se Këshilli nuk e ka caktuar ende datën për Konferencën e parë Ndërqeveritare; prandaj, u bën thirrje Shteteve Anëtare të BE-së në bazë të performancës së meritës të bien dakord të miratojnë kornizën negociuese dhe të caktojnë datën për Konferencën e parë Ndërqeveritare dhe, në përputhje me Vendimin e Këshillit të 25 mars 2020, e miratuar nga Këshilli Evropian, për të hapur negociatat e anëtarësimit me Shqipërinë;

2. Thekson se integrimi europian përfaqëson aspiratat e brezave të qytetarëve shqiptarë drejt demokracisë dhe prosperitetit dhe se perspektiva e anëtarësimit në BE të bazuar në merita kontribuon në stabilitetin politik, sigurinë dhe rritjen ekonomike të vetë Bashkimit; ripohon rëndësinë e vlerave dhe reformave evropiane në luftën kundër ndërhyrjeve dhe dezinformatave të huaja të drejtpërdrejta dhe të përafërta që tentojnë të destabilizojnë rajonin; mirëpret nivelin e lartë të mbështetjes për integrimin në BE mes qytetarëve shqiptarë, si dhe ndërmjet partive politike; mirëpret pjesëmarrjen e vazhdueshme aktive të Shqipërisë në misionet dhe operacionet e Politikës së Përbashkët të Sigurisë dhe Mbrojtjes dhe vlerëson përafrimin e plotë të Shqipërisë me Politikën e Përbashkët të Jashtme dhe të Sigurisë të BE-së;

3. Njeh natyrën transformuese të negociatave të anëtarësimit që do të zhvillohen sipas metodologjisë së rishikuar të zgjerimit; thekson nevojën për një partneritet të ngushtë dhe efektiv në përgjigjen emergjente ndërmjet BE-së dhe Shqipërisë, duke përgëzuar mbështetjen shëndetësore dhe socio-ekonomike të BE-së për Shqipërinë;
4. Përshëndet progresin e reformës së drejtësisë në Shqipëri, e cila përfaqëson një hap kyç drejt një sistemi gjyqësor të lirë dhe të pavarur dhe një bazë solide për luftën kundër korrupsionit dhe krimit të organizuar; mirëpret fillimin e ushtrimit të funksioneve të Gjykatës Kushtetuese, Gjykatës së Lartë dhe Strukturës së Specializuar për Antikorrupsionin dhe Krimin e Organizuar (SPAK), si dhe rezultatet e prekshme të rivlerësimit të përkohshëm të të gjithë gjyqtarëve dhe prokurorëve (procesi i vettingut); vlerëson punën e plotë të kryer nga institucionet e vettingut dhe bashkëpunimin me Operacionin Ndërkombëtar të Monitorimit (IMO) dhe Komisionerin Publik; mirëpret zgjatjen e mandatit të Komisionit të Pavarur të Kualifikimit (KPK), i cili është thelbësor për konsistencën dhe integritetin e procesit, siç konfirmohet nga opinioni i Komisionit të Venecias për këtë çështje; inkurajon Shqipërinë të mbështesë e të intensifikojë më tej përpjekjet për të rivendosur integritetin e gjyqësorit, për të forcuar sundimin e ligjit dhe për të luftuar korrupsionin dhe krimin e organizuar; thekson domosdoshmërinë për të luftuar prodhimin dhe trafikimin e drogës; Ngre shqetësimin për korrupsionin e nivelit të lartë të theksuar në raportin e TI-së dhe inkurajon drejtësinë për të luftuar korrupsionin kudo që ai shfaqet pavarësisht nga statusi politik, institucional apo social i personave të përfshirë në akte korruptive.

5. Mirëpret përparimin që Shqipëria ka bërë në mbrojtjen e të drejtave të njeriut dhe të drejtave themelore; inkurajon përpjekjet e mëtejshme për të mbrojtur të drejtat themelore, duke përfshirë të drejtat e pakicave, në përputhje me Kartën e të Drejtave Themelore të Bashkimit Evropian; mirëpret miratimin e legjislacionit dytësor në lidhje me Ligjin Kuadër të 2017 për mbrojtjen e pakicave kombëtare dhe i kërkon Shqipërisë që të miratojë dhe zbatojë me shpejtësi aktet nënligjore të mbetura, veçanërisht për vetëidentifikimin dhe përdorimin e gjuhëve të pakicave, në përputhje me standardet evropiane dhe me përfshirjen e të gjitha palëve të interesuara; dhe përgëzon Shqipërinë për rolin e saj të rëndësishëm në pranimin e refugjatëve afganë, duke i shpëtuar ata nga shtypja dhe kërcënimi i jetës së tyre;
6. Përshëndet angazhimin e Shqipërisë në bashkëpunimin rajonal, vlerëson që Shqipëria ka vazhduar dialogun për të siguruar marrëdhënie të mira fqinjësore dhe nënvizon rëndësinë e përfshirjes së nismave rajonale; rithekson se marrëdhëniet e fqinjësisë së mirë dhe stabiliteti rajonal janë elementë thelbësorë të proceseve të Stabilizim-Asociimit dhe të zgjerimit; merr shënim pozitiv për përpjekjet e vazhdueshme për të zbatuar një reformë gjithëpërfshirëse të sektorit të tokës dhe për të konsoliduar të drejtat e pronësisë dhe u bën thirrje autoriteteve të vazhdojnë të ndjekin përpjekje të tilla, në mënyrë transparente duke zhvilluar konsultime me të gjithë aktorët përkatës, duke përfshirë adresimin e rasteve të falsifikimit të dokumentet dhe avancimi i shpejtë i procesit për regjistrim dhe kompensim;
7. Njeh kontributin thelbësor të shoqërisë civile dhe medias në zhvillimin e vazhdueshëm të demokracisë në Shqipëri; njeh garancitë kushtetuese të lirisë së shprehjes dhe lirive të medias; megjithatë shpreh shqetësimin dhe i kërkon Shqipërisë të vazhdojë dhe të intensifikojë përpjekjet për të garantuar lirinë e medias; inkurajon përparimin e mëtejshëm në ushtrimin e lirisë së shprehjes, pavarësisë së medias dhe pluralizmit, në përputhje me rekomandimet e Komisionit të Venecias; bën thirrje për rritjen e transparencës së pronësisë së medias, financimit dhe reklamimit publik;
8. Inkurajon dialogun politik konstruktiv dhe bashkëpunimin e qëndrueshëm ndërpartiak midis partive politike në Shqipëri në të gjitha fushat e politikave, veçanërisht të drejtuara në punën për reformën zgjedhore në përputhje me rekomandimet e OSBE/ODHIR dhe në adresimin e mangësive zgjedhore duke ndaluar keqpërdorimin e burimeve administrative dhe financiare, presionin ndaj nëpunësve civilë, praktikat e blerjes së votave, rrjedhjen e të dhënave personale të ndjeshme të 900,000 qytetarëve shqiptarë që i bëri votuesit të prekshëm ndaj presionit për përmirësimin e aksesueshmërisë dhe integritetit të zgjedhjeve, duke përfshirë dixhitalizimin, mbrojtjen e të dhënave, aksesin e barabartë në media dhe Rregullat e rishikuara për financimin e partive politike, në përputhje me praktikat më të mira evropiane dhe rekomandimet e Komisionit të Venecias; mirëpret përparimin e vazhdueshëm për barazinë gjinore dhe vlerëson pjesëmarrjen e shtuar të grave në politikën kombëtare;
9. Nënvizon se BE-ja është ofruesi më i madh i ndihmës financiare për Shqipërinë; kujton mbështetjen e BE-së për rimëkëmbjen e qëndrueshme të Shqipërisë pas tërmetit në Konferencën Ndërkombëtare të Donatorëve “Së bashku për Shqipërinë” më 17 shkurt 2020, kur BE-ja dhe donatorët ndërkombëtarë premtuan 1.15 miliardë euro për rindërtimin pas tërmetit të 26 nëntorit 2019 në Shqipëri; premton mbështetjen e vazhdueshme të BE-së për Shqipërinë në këtë drejtim dhe 1.35 miliardë euro në fondet e para-anëtarësimit të BE-së gjatë periudhës 2007-2020, përfshirë 115 milionë euro grante të BE-së për rehabilitimin dhe rindërtimin e Shqipërisë pas tërmetit të 2019-ës; nënvizon mbështetjen e BE-së për rimëkëmbjen e Shqipërisë pas pandemisë, si dhe mbështetjen prej 180 milionë eurosh në Asistencën Makro-Financiare (MPJ) të disbursuar për Shqipërinë; nënvizon rëndësinë e forcimit të bashkëpunimit ndërinstitucional për përgjigjen ndaj pandemisë për të mundësuar masa të shpejta dhe efikase gjatë kësaj krize dhe për ndarjen e zgjidhjeve të fundit për bashkëpunimin ndërinstitucional ndërmjet Ballkanit Perëndimor dhe BE-së;

10. Mirëpret zbatimin e Planit Ekonomik dhe Investimeve të Komisionit për Ballkanin Perëndimor dhe nënvizon se investimet duhet të kontribuojnë në objektivat e Marrëveshjes së Parisit dhe në objektivat e BE-së për dekarbonizimin; nxit autoritetet shqiptare të përpiqen të zbatojnë Axhendën e Gjelbër për Ballkanin Perëndimor, e cila pasqyron prioritetet e Marrëveshjes së Gjelbër Evropiane dhe Deklaratën e Brdo-s, e cila u miratua në samitin BE-Ballkani Perëndimor në Brdo pri Kranju më 6 tetor 2021; thekson rëndësinë e masave për biodiversitetin, ujin, ajrin dhe klimën dhe menaxhimin rajonal të mbetjeve.