Misteri i kulturës kelte

Të rënë nën goditjet e Perandorisë Romake, pasi sunduan shumë vende të Europës për më tepër se 800 vjet, popujt dhe fiset kelte, të cilët jetuan mes shekujve VIII dhe të dytë pas erës sonë, kanë lënë shumë dëshmi të civilizimit të tyre të lulëzuar si fortifikimet, kullat, muret dhe varrezat e mbyllura të cilat ende në ditët tona janë të rrethuara nga një atmosferë e mistershme.
Gjurma e fundit që ka arritur deri në ditët tona nga qytetërimi i lashtë kelt është një varr i cili daton rreth 2.600 vjet më parë, i zbuluar dy vite të shkuara në afërsi të kalasë prehistorike të Heuneburg, në jugperëndim të Gjermanisë, një nga vendbanimet më të rëndësishme dhe më të lashta kelte.

Në brendësi të tij është gjetur një thesar i vërtetë: bizhuteri të shumta ari, bronzi dhe qelibari, gjithashtu eshtrat e një gruaje dhe një fëmije (ndoshta djali i saj), gjë që të bën të kuptosh se personi i varrosur në këtë vend i përkiste aristokracisë së Heuneburg. Varri i zbuluar ndodhet brenda një dhome të madhe nëntokësore me përmasa 4 x 5 metra dhe i ruajtur në gjendje të shkëlqyer.

Dyshemeje prej druri, e cila është gjithashtu e ruajtur mjaft mirë, është çelësi për të zbuluar edhe kronologjinë e varrit, kohën kur është varrosur gruaja, që sipas të gjitha gjasave i përket një familjeje aristokrate. Nga studimi rezulton se pema është 2620-vjeçare, prandaj, duke supozuar se pema u pre posaçërisht për të ndërtuar varrin në fjalë, atëherë i bie që gruaja të ketë vdekur në vitin 609 para erës sonë. Kjo e bën atë varrin mbretëror të një femre kelte më të vjetër në botë. Nga më shumë se 50 varre keltë që janë gjetur në qytetin e fortifikuar të Heuneburg, shumë prej tyre ende nuk janë gërmuar për të zbuluar se ç’fshehin brenda tyre, ndërsa shumë të tjerë presin të identifikohen.

Në mesin e atyre të hapur qëndron “Grupi Hohmichele”, një nekropol i përbërë nga të paktën 36 kodrina varrimi, që e merr emrin nga varri më i madh, Hohmichele.

Një kryq kelt

Një nga gjërat më interesante dhe njëkohësisht misterioze që trashëgohet nga qytetërimi kelt është edhe kryqi i tyre. Po cili është në të vërtetë kuptimi i tij? Kryqi si objekt, që prej antikitetit të largët ka marrë kuptime të ndryshme simbolike në kultura të ndryshme si p,sh pikat kardinale, apo katër elementet e universit (uji, toka, ajri, zjarri), 4 stinët etj.

Sipas studimeve, ekziston mundësia që kryqi kelt, i përbërë nga dy krahë të gdhendur në një rreth, të simbolizojë universin, qendra e të cilit korrespondon në pikën e kryqëzimit të krahëve. Më vonë ai u përshtat nga Krishterimi në Irlandë.

Pas Luftës së Dytë Botërore, kryqi kelt u bë simbol i disa lëvizjeve shoqërore të krahut të djathtë, që i referohen qytetërimit të kelt, pikërisht popullit të formuar midis lumenjve të Rinit dhe Danubi rreth mijëvjeçarit të dytë para erës sonë dhe u përhapën në të gjithë Europën mes shekujve të shtatë dhe të katërt pas erës sonë. Këto lëvizje e konsiderojnë kulturën kelte, të bazuar mbi aristokracinë dhe luftën, si atë më origjinale dhe më autentike të gjithë Europës, e cila është e pastër dhe e “pakontaminuar” nga migrimet e njëpasnjëshme dhe dyndjet e popujve të tjerë.