Retorika e Trump në sprintin e fundit të fushatës shkon në ekstreme të reja të errëta

Retorika e Donald Trump ra në një nivel të ri tronditës këtë fundjavë, me më pak se një muaj përpara zgjedhjeve paraprake në Iowa.

Kandidati kryesor i Partise Republikane  tha se emigrantët po “helmojnë gjakun” e SHBA-së dhe citoi presidentin rus Vladimir Putin për “kalbësinë” e demokracisë amerikane.

Duke folur perpara mijëra mbështetësve në një shesh hokej në New Hampshire të shtunën, ish-presidenti bëri përsëri krahasime me gjuhën e Gjermanisë naziste me komentet rreth emigrantëve nga Afrika, Azia dhe Amerika e Jugut që “helmojnë gjakun e vendit tonë

Gjuha “papagall Adolf Hitlerin”, e cilesoi  fushata e rizgjedhjes së Presidentit Joe Biden. Ekspertët vunë në dukje pasazhe nga manifesti i Hitlerit “Mein Kampf” në të cilin diktatori i ardhshëm bëri thirrje për pastërti racore dhe tha se gjaku gjerman po “helmohej” nga hebrenjtë.

Trump e ka përdorur kete linje edhe  më parë, në një intervistë me një media konservatore por perdorimi i saj ne një tubim sugjeron se ai mund ta shtojë atë në rutinën e tij.

Ai tërhoqi kritika muajin e kaluar për përshkrimin e rivalëve të tij politikë si “parazitë”, një term tjetër që ka konotacione antisemitike dhe u përdor në retorikën naziste.

Përsëritja e këtyre rreshtave, pasi theksohen rrënjët e tyre fashiste, është më rrëqethëse se shqiptimi i tyre i parë. Ish-presidenti – i cili udhëheq Bidenin në disa sondazhe të një rindeshje hipotetike – ka një histori të gjatë me gjuhën qe persor. Ai  luan me paragjykimet racore dhe emocionon krahun e djathtë.

Pretendimi i tij i përsëritur kohët e fundit se ai dëshiron të jetë “diktator” për një ditë për të ndërtuar murin e tij kufitar dhe për të ndaluar emigracionin, mund të përqeshej si një shaka nëse ai nuk do të vazhdonte ta thoshte.

Të dielën mbrëma, në një tubim në Reno, Nevada – shteti i tretë i emëruar nga GOP – Trump pretendoi, pa prova, se migrantët vijnë kryesisht nga burgjet dhe institucionet mendore. Dhe ai pyeti veten, përsëri pa prova, nëse emigrantët kinezë që kalojnë kufirin duhet të jenë pjesë e një ushtrie pushtuese. Trump premtoi të riorientojë qeverinë amerikane për të spastruar emigrantët. Duke pretenduar se SHBA është tani një “strehë për kriminelët e etur për gjak”, ai tha se do të përdorte Aktin e Armiqve të huaj, një ligj i vitit 1798, për të larguar emigrantët nga vendi. Ish-presidenti premtoi gjithashtu se do të devijojë FBI-në dhe Administratën e Zbatimit të Drogës në veprimet kufitare.

Trump thotë se kjo është arsyeja pse ai donte të ishte diktator

Admirimi i  liderëve autoritarë nuk është më një surprizë

“Ai është një narcisist populist, autoritar,” tha ish-kryetari republikan i Dhomës së Përfaqësuesve, Paul Ryan javën e kaluar, përpara komenteve më të fundit të Trump. “Pra, duke folur historikisht, të gjitha prirjet e tij janë në thelb aty ku e çon narcisizmi, gjë që e bën atë popullor, e bën atë të ndihet mirë në çdo moment të caktuar.”

Diktatorët fshijnë liritë, por Trump – i cili u përpoq të përmbyste zgjedhjet e 2020 pasi humbi – ka nevojë për një fitore elektorale për të arritur atje. Të shtunën, ai e quajti fushatën e tij një “fushatë të drejtë për të çliruar këtë komb” dhe tha, mes brohoritjeve, “ne nuk jemi një komb i lirë”.

Nuk është më as e bezdisshme kur Trump flet shumë për liderët autoritarë, si Kim Jong Un i Koresë së Veriut apo Viktor Orban i Hungarisë, siç bëri përsëri të shtunën në New Hampshire.

Por Trump shkoi një hap më tej, duke shtrembëruar idenë e paraqitur nga rivalët e tij, duke përfshirë Biden dhe ish-deputeten Liz Cheney, se ai është një kërcënim për demokracinë për përpjekjen për të përmbysur zgjedhjet e fundit.

Në vend të kësaj, Trump tani argumenton, është Biden ai që është një “kërcënim për demokracinë”.

Si një mënyrë për të provuar pretendimin, Trump përmendi Putinin, i cili tha në shtator se problemet ligjore të Trump janë “persekutim i motivuar politikisht” që është i mirë për Rusinë. “Kjo tregon kalbësinë e sistemit politik amerikan, i cili nuk mund të pretendojë se u mëson të tjerëve për demokracinë”, vazhdoi Trump, duke cituar presidentin rus.

E vërteta është se Putini di për sistemet e kalbura dhe futjen e armiqve politikë në burg; Mbështetësit e rivalit kryesor të Putinit, Alexey Navalny, nuk mund ta gjejnë liderin disident që po vuan një dënim me 19 vjet burg.

Trump po përballet me gjyqe të shumta penale. Por ai do të duhet të dënohet nga juri unanime, duke supozuar se ai nuk do të gjykohet fare. Gjykatës së Lartë të SHBA-së, në të cilën ulen tre nga të emëruarit e tij, i është kërkuar nga prokurorët të vlerësojë nëse Trump, si ish-president, ka imunitet nga ndjekja penale.

Një nga rivalët e Trump për nominimin presidencial republikan, ish-guvernatori i Nju Xhersit, Chris Christie, tha se gjyqet në pritje po kontribuojnë në retorikën gjithnjë e më intensive të Trump.

“Donald Trump e kupton se muret po mbyllen,” i tha Christie Jake Tapper të CNN në “State of the Union” të dielën. “Ai po bëhet më i çmendur. Dhe tani ai po përmend Vladimir Putinin si një dëshmitar karakteri, një djalë që është një bandit vrasës në të gjithë botën.”

Republikanët mbështetës të Trumpit, si senatori Lindsey Graham nga Karolina e Jugut, duket se nuk i intereson shumë çfarë thotë ish-presidenti.

“Ne po flasim për gjuhën. Mund të më interesonte më pak se çfarë gjuhe përdorin njerëzit për sa kohë që ne e kuptojmë siç duhet, “tha Graham në “Meet the Press” të NBC, megjithëse ai gjithashtu e bëri të qartë se nuk pajtohet me analogjinë e gjakut të helmuar. “Unë besoj në emigracionin legal. Unë nuk kam armiqësi ndaj njerëzve që përpiqen të vijnë në vendin tonë. Unë kam armiqësi kundër terroristëve dhe kundër tregtarëve të drogës”.

Trump përdor paralajmërime për të për të sulmuar kundërshtarët

Të shtrembërosh një paralajmërim për të dhe ta kthesh atë në një klithmë grumbullimi për mbështetësit e tij është një taktikë klasike e Trump.

Ai nuk e përdori termin “Fake News” për të përshkruar mediat kryesore deri pasi Hillary Clinton paralajmëroi për një epidemi të dezinformatave, të cilat ajo e quajti “lajme të rreme”. Trump e përdori termin për herë të parë në një postim në Twitter të nesërmen, më 10 dhjetor 2016, sipas The Washington Post. Ai e ka përsëritur atë aq shpesh, duke përfshirë ngjarjen në New Hampshire, sa tani ai pretendon se e ka shpikur atë.

Në mënyrë të ngjashme, ai shpesh dhe në mënyrë të rreme i është referuar idesë se ai humbi zgjedhjet e 2020 si një “gënjeshtër e madhe”, duke e tërhequr atë nga paralajmërimet – duke cituar strategjinë e propagandistëve nazist – se pretendimet e tij të përsëritura se rezultatet e zgjedhjeve ishin të rreme përfundimisht do ta bindin ndjekësit. Termi “gënjeshtër e madhe” shfaqet gjithashtu në “Mein Kampf”. Shumica e republikanëve – gati 70% në një sondazh të CNN në gusht – nuk mendojnë se fitorja e Biden ishte legjitime.

Tapper gjithashtu luajti për Christie videon e komenteve të Trump për emigrantët që “helmojnë gjakun e vendit”.

“Ai është i neveritshëm”: Chris Christie i përgjigjet komenteve të Trump për fushatën.

Ai është i neveritshëm, “tha Christie. “Dhe ajo që ai po bën është duke u fishkëllyeramerikanëve që ndihen absolutisht nën stres dhe tendosje nga ekonomia dhe nga konfliktet në mbarë botën, dhe ai është duke fishkëllyerpër të fajësuar njerëzit nga zona që nuk duken si ne.”

Christie, megjithatë, argumentoi se republikanët mund të votojnë ende për Trump pavarësisht komenteve dhe jo për shkak të tij.

Sipas dy sondazheve të CBS News/YouGov të garës të publikuara të dielën, Trump kryeson në fushën kryesore republikane si në New Hampshire ashtu edhe në Iowa.

Në New Hampshire, Trump merr 44% mbështetje nga votuesit e mundshëm primar të GOP, me ish-guvernatorin e Karolinës së Jugut, Nikki Haley, duke kaluar në vendin e dytë me 29%, i ndjekur nga guvernatori i Floridës Ron DeSantis (11%), Christie (10%), sipërmarrësi. Vivek Ramaswamy (5%) dhe ish-guvernatori i Arkansas Asa Hutchinson (1%).

Në Iowa, Trump ka mbështetjen e shumicës prej 58% në mesin e anëtarëve të mundshëm republikanë, i ndjekur nga DeSantis (22%), Haley (13%), Ramaswamy (4%), Christie (3%) dhe Hutchinson (më pak se 1%).

Siç vëren CBS, ka disa dallime të mëdha midis elektoratit të mundshëm në secilin shtet. Në New Hampshire, 57% e votuesve të mundshëm primar të GOP thonë se aborti në përgjithësi duhet të jetë i ligjshëm në shtetin e tyre, një pikëpamje që ndajnë vetëm 26% e votuesve të mundshëm GOP në Iowa. Pothuajse gjysma e anëtarëve të grupit parlamentar të GOP në Iowa (48%) thonë se e konsiderojnë veten pjesë të lëvizjes MAGA, krahasuar me 33% të votuesve të mundshëm në New Hampshire.

Fuqia e Trump në parti do të thotë që, ndryshe nga Christie, shumica e kandidatëve republikanë nuk po e thërrasin atë.

Në një intervistë me ABC News për të publikuar mbështetjen e saj nga guvernatori republikan anti-Trump i New Hampshire, Haley tha se Trump ishte presidenti i duhur në kohën e duhur, por ai do të duhet të përgjigjet në gjykatë për veprimet e tij më 6 janar 2021. Ajo tha se vendi duhet të shkojë përtej këtij lloji kaosi.

“Qasja ime është e ndryshme,” tha Haley, e cila shërbeu si ambasadore në Kombet e Bashkuara nën Trump. “Asnjë dramë, pa hakmarrje, pa rënkime.”

Asaj i ka mbetur edhe një muaj për ta shitur atë qasje përpara se republikanët e parë të fillojnë të dëgjojnë zërat e tyre në procesin amerikan që Trump citoi Putinin të thoshte se është i kalbur.