Tensione të rrezikshme mes Bullgarisë dhe Maqedonisë së Veriut

“E ardhmja e Maqedonisë së Veriut është në Bashkimin Evropian. Ne duam t’ju shohim përkrah nesh.”
Pavarësisht garancisë së dhënë nga Brukseli, miratimi zyrtar i kërkuar për fillimin e bisedimeve të aderimit të Maqedonisë së Veriut është ende i bllokuar.
Vendi ka paguar tashmë një çmim të lartë për t’iu bashkuar Unionit. Pas një mosmarrëveshjeje të stërzgjatur me Greqinë, ai ndryshoi madje edhe emrin.
Athina më në fund hoqi veton mbi emrin e vendit në vitin 2018, por këtë herë një tjetër fqinj, Bullgaria, nxori një pengesë të re.
Kjo pengesë lidhet me identitetin e vendit.
Bullgaria këmbëngul se historia dhe gjuha maqedonase kanë rrënjë bullgare.
Sipas pikëpamjes së Sofjes, maqedonishtja nuk ekziston si gjuhë, ajo është vetëm një version i standardizuar i një dialekti të bullgarishtes.
Krasimir Karakachanov – Ish-ministër i Mbrojtjes së Bullgarisë
“Ju nuk mund të ndërtoni në këtë mënyrë identitetin e një shteti që nuk ekzistonte para vitit 1944.”
Por Shkupi nuk ishte i gatshëm të bënte lëshime për çështje të tilla kaq të ndjeshme. Në korrik, Parlamenti i Maqedonisë së Veriut miratoi të ashtuquajturat “vija të kuqe”, të cilat do të përcaktonin kufijtë e bisedimeve me Bullgarinë.
Këto udhëzime këmbëngulin që negociatat të vazhdojnë në baza të barabarta dhe se çështjet e lidhura me identitetin janë të panegociueshme.
Ka pasur disa përpjekje për të gjetur një zgjidhje.
Të dyja vendet nënshkruan një marrëveshje miqësie në vitin 2017.
Shkupi thotë se do t’i përfshijë bullgarët në kushtetutën e vendit, por vetëm nëse bën përparim në rrugën drejt BE-së.
Ndërkohë, Bullgaria do të mbajë zgjedhjet e saj të treta të përgjithshme këtë vit, pas dy përpjekjeve të dështuara për të formuar një qeveri.
Dhe mosmarrëveshja me Maqedoninë e Veriut përdoret shpesh në fushatat elektorale.
Slavi Trifonov – Kryetar partie bullgare
“Ne do të bëjmë gjithçka për të dërguar astronautët tanë të parë meshkuj dhe femra bullgare në NASA. Ne gjithashtu do të bëjmë gjithçka për të dërguar një astronaut nga Maqedonia e Veriut.”
Kjo deklaratë e zemëroi Shkupin dhe e thelloi më tej debatin aktual.
Zoran Zaev – Ish-kryeministër i Maqedonisë së Veriut
“Ne jemi kombi maqedonas dhe flasim maqedonisht. Prandaj unë pres një korrigjim.”
Shtypi vendas shkoi më tej duke komentuar se “Bullgaria nuk është e gatshme të pranojë Maqedoninë në BE, por është gati të çojë astronautët maqedonas në hapësirë”.
Ivan Kuzmanovsky – Gazetar
“Nipërit tanë, me sa duket, do të duhet të krijojnë një komision të ri dhe të vendosin nëse ishin astronautët tuaj apo tanët ata që shkuan të parët në hapësirë.”
Samiti i fundit BE-Ballkani Perëndimor ishte një mundësi që palët të pajtoheshin.
Megjithatë Bullgaria nuk e ndryshoi qëndrimin e saj pavarësisht bisedimeve të nivelit të lartë.
Rumen Radev – President i Bullgarisë
“Ne s’mund të miratojmë fillimin e negociatave të Maqedonisë së Veriut me BE-në për sa kohë që bullgarët në vend nuk integrohen plotësisht në Republikën e Maqedonisë së Veriut së bashku me segmentet e tjera të popullsisë.”
Pavarësisht qëndrimit të tij të ngurtë, Radev shtoi se një protokoll dypalësh mund të sigurojë heqjen e vetos së Sofjes në të ardhmen e afërt.
Ish-kryeministri i Bullgarisë, Bojko Borisov, tha se do ta mbështesë anëtarësimin e Maqedonisë së Veriut në BE nëse fiton zgjedhjet e nëntorit.
Mund të ketë ende një dritë në fund të tunelit për Maqedoninë e Veriut, shtet që është testuar sikurse asnjë kandidat tjetër.