Vetëm 59 gra janë nderuar me Çmimin Nobel
Maria Ressa,gazetare,gruaja e vetme e nderuar sivjet e ndau Çmimin Nobel për Paqe me gazetarin tjetër Dmitry Muratov.
Kjo dyshe e fitoi Çmimin për “përpjekjet e tyre për të mbrojtur lirinë e shprehjes” në vendet e tyre, Filipine dhe Rusi.
Goran Hansson, kreu i Akademisë Mbretërore Suedeze të Shkencave, tha se ata duan që njerëzit të fitojnë “sepse ata bënë zbulimin më të rëndësishëm,e assesi jo për shkak të gjinisë ose të etnisë”.
“Sa është e trishtueshme që ka kaq pak gra laureate të Nobelit dhe kjo pasqyron kushtet e padrejta në shoqëri, veçanërisht në vitet e kaluara, por ende ekzistuese. Dhe ka shumë më tepër për të bërë ne kete drejtim”, tha Hansson për agjencinë e lajmeve AFP.
“Ne kemi vendosur që nuk do të kemi kuota për gjininë ose etninë,” tha ai, duke shtuar se vendimi ishte “në përputhje me frymën e vullnetit të fundit të Alfred Nobel”.
Industrialisti dhe kimisti suedez Alfred Nobel themeloi çmimet në testamentin e tij, të shkruara në 1895 – një vit para vdekjes së tij.
“Në fund, ne do t’i japim çmimin atyre që janë gjetur më të denjë, atyre që kanë dhënë kontributet më të rëndësishme,” tha ai.
Dhe ndërsa më shumë gra po njihen tani në krahasim me dekadat e mëparshme, tha Hansson, ai numër po rritet “nga një nivel shumë i ulët”.
“E mbani në mend se vetëm rreth 10% e profesorëve në shkencat natyrore në Evropën Perëndimore ose Amerikën e Veriut janë gra, kurse edhe shkallë më e ulët nëse shkoni në Azinë Lindore,” tha ai.
Fituesit e Çmimit Nobel nga viti 1901 e deri sivjet (947 persona, 28 organizata)
Vjet shkencëtaret Emmanuelle Charpentier dhe Jennifer Doudna u bënë dy gratë e para që ndanë këtë nder kur iu dha Çmimi Nobel në Kimi për zhvillimin e mjeteve për të redaktuar ADN -në.
Ishte hera e parë që ndonjë nga çmimet e shkencës iu dha dy grave pa një bashkëpunëtor mashkull të listuar gjithashtu në çmim.
Nga viti 2020: Dy gra ndajnë Nobelin e kimisë në fitoren historike
Pse kanë rëndësi çmimet Nobel?
Në atë kohë, Prof Charpentier tha: “Unë uroj që kjo të japë një mesazh pozitiv veçanërisht për vajzat e reja që do të donin të ndiqnin rrugën e shkencës … dhe t’u tregonin atyre se gratë në shkencë gjithashtu mund të kenë ndikim në hulumtimin ata po performojnë “.
Ajo shtoi se kishte “një mungesë të qartë interesi për të ndjekur një rrugë shkencore, e cila është shumë shqetësuese”.
Gratë e tjera të shquara që kanë fituar çmimin përfshijnë aktivisten e edukimit të fëmijëve Malala Yousafzai, së cilës iu dha së bashku çmimi i Paqes në 2014; virologia Françoise Barré-Sinoussi, e cila zbuloi HIV-in dhe iu dha Çmimi Nobel në Fiziologji ose Mjekësi në 2008; dhe Toni Morrison, puna e të cilit eksploroi realitetet e ashpra të racizmit në SHBA, fituan Çmimin Nobel për Letërsinë në 1993.
Marie Curie ishte gruaja e parë që fitoi Çmimin Nobel, duke fituar çmimin e Fizikës në vitin 1903. Ajo ishte gjithashtu personi i parë, dhe mbetet gruaja e vetme, që ka fituar çmime të shumta Nobel, pasi fitoi Çmimin Nobel në Kimi edhe në vitin 1911, raporton BBC.
