Hipokrizia e “kërkojmë financiere” dhe kriza ekzistenciale e burrit shqiptar

“Ne kohëra të çmendura, të thuash të vërtetën është akt revolucionar”, thoshte eruditi britanik George Orwell. Në librin e tij 1984, Orwell i referohej një realiteti distopik, ku në emër të empatisë e barazisë, sapuni bëhet djathë, e bardha bëhet e zezë, dhe e vërteta relativizohet në emër të qetësisë emocionale të shumicës—kjo e fundit (shumica), në logjikën e “demokratistëve”, është jo vetëm pragmatikisht e duhura për të zgjidhur çështje publike, por edhe një lloj imperativi moral. Në këtë kuadër, flitet shpesh për barazinë gjinore në shoqërinë shqiptare dhe nevojën për të fuqizuar gratë, sikur të mos ketë perspektiva të tjera. Shumica e ka ndarë “shapin nga sheqeri”: për barazinë gjinore flitet vetëm kur gratë janë prapa burrave në fitim e përfaqësim, ndërsa për fushat kur burrat janë prapa grave, nuk flitet. Ndodh që shifrat aktuale në Shqipëri flasin për pabarazi të theksuara gjinore në disfavorin e burrave, por për të cilat nuk flet askush. Aq të mëdha janë këto pabarazi, sa edhe vetë reklamat e punëve e thonë: “duam financiere” (pra duke iu referuar grave), ndërkohë që bankat e nivelit të dytë në vend jo vetëm që janë qartazi të dominuara nga gra dhe vajza, por kujdesen që në reklamat e tyre të punës të vënë vajza dhe gra, si për të thënë që “këtu punësohen vetëm gra”. Ashtu si në vendet e tjera ku neomarksizmi postmodernist është ideologjia dominante tek elitat, edhe në Shqipëri “barazia gjinore” përdoret si një lloj velloje për të mos folur për padrejtësitë e mësipërme që cuditërisht bëhen vetëm ndaj njërës gjini: burrave.

Pabarazia në vetvete nuk është problem; ajo bëhet problem nëse konstruktohet nga shoqëria si mjet për arritjen e një barazie më të madhe. Pabarazitë janë natyrore dhe për shekuj shoqëritë kanë funksionuar me premisën se burrat janë të zotë për disa gjëra e gratë për disa të tjera. Në këtë kontekst, imperativi natyror na mëson se ambicia për post, para e pushtet u takon burrave, ndërkaq që dëshira për të rritur, ushqyer, zhvilluar e jetuar në komunitet grave. Kësisoj, të shohësh që, pavarësisht kuotave gjinore, 65% e deputetëve të legjislaturës janë sërish burra, të tregon të pamohueshmen: që pengesa e vetme e gruas ndaj përfaqësimit në Kuvend nuk është patriarkati, por natyra biologjike e gruas, siç pengesa e burrit ndaj përfaqësimit në mësimdhënie në çerdhe, kopshte e shkolla, nuk janë kuotat gjinore, por natyra e ashpër e burrit që e bën të paaftë për të rritur fëmijë. Këto të fundit janë pabarazi natyrore, produkt i ingranazheve të gjenetikës, kromozomeve dhe evolucionit.

Ka dhe pabarazi jonatyrore, nga ato të cilat do t’i adresoj në këtë shkrim. Kjo e kompanive që kërkojnë aplikante për punë nga vetëm një gjini, përveçse paligjshmëri dhe imoralitet pellazgo-otoman pa lidhje me Perëndimin, është pabarazi e shkaktuar si pasojë e një fakti të thjeshtë: në Shqipëri gratë punësojnë gratë, kjo edhe me aprovimin e shefave të tyre (kryesisht burra) që, në mëndjen e tyre, kanë qëllime të tjera kur duan ta rrethojnë veten e tyre vetëm me gra. Pabarazia jonatyrore shihet edhe tek rimodelimi i pllakates së Muzeut të Dëshmorëve, ku gruaja e vendosur në qendër të pllakates tanimë zëvendësohej nga një grua pa flokë—një ndryshim nga pllakata fillestare, ku në qendër sërish ishte një grua, por me flokë. Edhe pse nuk ka asgjë të keqe që gratë shqiptare të kohës së luftës të vendosen në pllakatë, e vërteta ngelet një dhe e pandryshuar: që lufta nacionalçlirimtare në Shqipëri është luftuar nga burrat, si çdo luftë tjetër gjatë gjithë historisë në Shqipëri e gjetkë. Andaj nuk ka asnjë arsye që të glorifikosh gruan në një kohë kur gruaja nuk e ka luftuar atë luftë, siç nuk ka asnjë arsye për Kryeministrin Rama t’i quajë djemtë e Shqipërisë “çyrykë” në një kohë kur çdo gjë në Shqipëri e gjetkë—duke filluar nga rrugët, tek spitalet e shkollat, nga shtyllat e elektricitetit tek çdo artikull në përdorimin tonë—është ideuar, nxjerrë në treg e prodhuar nga burra.