“Nëse Perëndimi do të kishte dëgjuar, nuk do të kishte pasur luftë në Ukrainë”

Yulia Tymoshenko flet për Putinin, për qëndrimin e saj ndaj Presidentit Volodymyr Zelensky dhe gabimet e Perëndimit

 Në zgjedhjet presidenciale të vitit 2019, Volodymyr Zelensky ju mundi. Cili është vlerësimi juaj për menaxhimin e tij të vendit, përfshirë edhe gjatë luftës?

Yulia Tymoshenko: Para fillimit të luftës në Ukrainë, ne ishim një opozitë radikale ndaj Presidentit Zelensky. Ne nuk i pranuam reformat e tij të brendshme, nuk i ndamë veprimet e tij. Dhe mbështetja publike për të po binte me shpejtësi para luftës. Por ajo ndryshoi gjithçka. Ne mund të ndajmë ose jo vendimet e presidentit, por për hir të mbrojtjes së Ukrainës, ne nuk mund të jemi të bashkuar tani. Prandaj, në ditët e para të luftës, u mblodhëm me presidentin dhe gjithë elitën politike të Ukrainës dhe thamë me vete se tani nuk do të ketë pushtet dhe opozitë, por një ekip që është i detyruar të fitojë dhe së bashku këtë luftë. Ne ende nuk mbështesim gjithçka që po bëhet sot në Ukrainë në ekonomi dhe financa. Por ne e dimë shumë mirë se pas fitores, Ukraina do të ketë një shans për të ndërtuar gjithçka siç duhet.

Tani ju e quani presidentin rus Putin agresor. Megjithatë, ky është i njëjti person me të cilin keni negociuar kur ishit kryeministër i Ukrainës për herë të dytë. Mendon se duhet të ishe më i kujdesshëm atëherë?

Julia Tymoshenko: Ne ishim të vendosur kur bëhej fjalë për mbrojtjen e interesave kombëtare të Ukrainës, si dhe atyre të Evropës. Kjo u pa qartë gjatë krizës së gazit të vitit 2009. Pastaj Putini, pa asnjë shpjegim, në mes të dimrit ndërpreu gazin natyror për të gjithë Evropën, e cila atëherë merrte gazin rus përmes Ukrainës. Ishte një hap jashtëzakonisht agresiv dhe mizor. Dhe Ukraina në atë kohë ishte në buzë të humnerës. Ky ishte sinjali i parë që të gjithë liderët evropianë dhe vendet evropiane duhet t’i kushtonin vëmendje – ata duhet të kishin kuptuar se Putini po përdor metoda të tilla, duke kaluar të gjitha vijat e kuqe. Edhe atëherë ishte e nevojshme të veprohej dhe të mos lejonim që ngjarjet të zhvillohen deri në ato të sotmet. Në vitin 2007, kur Putin mbajti një fjalim para Konferencës së Sigurisë në Mynih, ishte e qartë se agresiviteti, Refuzimi për të pranuar realitetin dhe sfidimi i rendit botëror të vendosur është strategjia e tij e politikës së jashtme. Po atë vit shkrova një artikull për nevojën për të ndaluar Putinin. Kjo ishte në vitin 2007, por nuk më kishin dëgjuar. Sot ne të gjithë jetojmë me pasojat e kësaj. Ne duhet të njohim liderët agresivë shumë kohë përpara se të fillojnë të shkatërrojnë botën. Është më mirë të veproni në mënyrë parandaluese sesa të shuani zjarret më pas.

Në vitin 2008, në cilësinë time si kryeministër i vendit, kam paraqitur një kërkesë për anëtarësimin e Ukrainës në NATO. Nëse propozimi im do të ishte dëgjuar atëherë, dhe Ukraina do të kishte marrë një afat kohor për anëtarësimin në NATO, nëse dyert e NATO-s do të ishin hapur për Ukrainën në vitin 2008, sot nuk do të kishte luftë. Sot do të kishte paqe në Evropë, qindra mijëra njerëz do të ishin gjallë dhe ne nuk do të jetonim tani me pasojat e kësaj tragjedie, e cila ndihet në të gjithë Evropën dhe në mbarë botën. Thjesht është e nevojshme të veprohet në kohë. Ky është përfundimi im.

Qeveria ime atëherë praktikisht kreu të gjitha përgatitjet për nënshkrimin e Marrëveshjes së Asociimit të Ukrainës me Bashkimin Evropian. Por pasi Yanukovych erdhi në pushtet me mashtrime masive zgjedhore, unë u mbajta përgjegjës për të gjitha këto – dhe përfundova në burg. Yanukovych ishte një kukull e Kremlinit dhe atje nuk falin gjëra të tilla. Ata gjithmonë kanë vepruar brutalisht. Lufta e sotme është vetëm një tjetër mizori, gjakderdhje, dhunë. Kështu ata pohojnë politikën e tyre perandorake.

Shumë ukrainas e kanë problem të të shohin si viktimë, sepse ata të shohin si dikë që ka fituar shumë para përmes marrëveshjeve të dyshimta të gazit. Jo rastësisht ju njiheni edhe si “princesha e gazit” në Ukrainë.

Julia Tymoshenko: Kjo është absolutisht e rreme. Të gjitha rrethanat shpjegohen plotësisht dhe janë të gjitha vendimet gjyqësore që vërtetojnë të kundërtën. U bë e qartë se nuk kishte as një aluzion për ndonjë krim. Ishte vetëm një përballje politike. Kur përfshihesh në politikë dhe kundërshton sistemin, veçanërisht atë të mbështetur nga Kremlini, duhet të jesh gati për çdo gjë. Dhe sot shihni se si në Rusi ashtu edhe në Bjellorusi kundërshtarët e regjimit janë në burg. Kështu ishte edhe në vendin tonë. Por sot vendi po rimëkëmbet dhe besoj se nuk do të ketë më kurrë shtypje politike dhe persekutim të motivuar politik të njerëzve në Ukrainë.

Vitin e ardhshëm duhet të ketë zgjedhje presidenciale në Ukrainë. A mendoni se ato duhet të mbahen nëse armiqësitë vazhdojnë? Dhe a planifikoni të kandidoni sërish? Keni kandiduar tashmë tre herë, a shpresoni ende të bëheni president i Ukrainës?

Julia Tymoshenko: Unë mendoj se në një fazë kaq të nxehtë të luftës, zgjedhjet janë të pamundura. Sepse këto nuk do të jenë zgjedhje. Një numri i konsiderueshëm i njerëzve që ose janë detyruar të largohen nga Ukraina ose janë duke luftuar për Ukrainën sot, do t’u mohohet e drejta për të kandiduar për post ose për të votuar. Nuk mund të bësh politikë kur çdo ditë sulmojnë me raketa. Kjo është e papranueshme dhe e pamundur. Prandaj jemi për zgjedhje demokratike, të ndershme, absolutisht të lira, por të paktën gjashtë muaj pas përfundimit të kësaj lufte. Dhe mund të them me siguri se ekipi ynë me siguri do të marrë pjesë në zgjedhjet parlamentare dhe lokale, sepse ne mund ta nxjerrim Ukrainën nga kriza ekonomike, financiare dhe sociale në periudhën e pasluftës. Sa për zgjedhjet presidenciale, koha do ta tregojë. Gjithçka do të varet kur të përfundojë lufta, sepse jam i bindur se do të përfundojë me fitore. Dhe pastaj do të vendosim se si do të marrim pjesë në zgjedhjet presidenciale.